«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
مقدّمه
«وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ».[۲]
روز جمعه به امام زمان ارواحنا فداه تعلّق دارد و در تقسیمی که ائمه علیهم السلام برای ایام هفته برنامهریزی فرمودند، هر روز از هفته به یک معصوم یا چند معصوم اختصاص دارد.
روز شنبه مخصوص وجود نازنین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است. روز جمعه مخصوص وجود نازنین امام زمان ارواحنا فداه است. بقیهی روزها مشترک است، بعضی از روزها بینِ دو معصوم، بعضی از روزها بینِ سه معصوم، بعضی از روزها بین چهار معصوم، هر روز هم زیارت امامانی که آن روز متعلق به آن امامان است مأثور است و زیارت از جانب ائمه علیهم السلام نوشته شده است و در مفاتیح هم آمده است و بر حسب روایات، آن روز هر کسی مشکلی دارد باید به آن امام پناه ببرد، آن روز حفاظت و نگهبانی و پناه دادن به آن امام اختصاص دارد.
امام زمان ارواحنا فداه واسطه فیض الهی برای ما هستند
وجود مبارک امام زمان ارواحنا فداه ولینعمت ما هستند، حقِ حیات به گردن عالمیان دارند، حقِ ایمان به گردن ما دارند، حقِ تقوا به گردن ما دارند، و حقوقی که حضرت حجّت ارواحنا فداه به گردن ما دارند بینهایت است، چون واسطهی فیض بینِ خدا و همهی مخلوقات «حضرت حجّت ارواحنا فداه» هستند و نعمتهایی که خدای متعال برای ما آفریده است و برای تکامل ما در برنامه قرار داده است حد و حصر ندارد، «وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا»،[۳] اگر شما بخواهید نعمتهای الهی را با امکانات الکترونیکی هم بشمارید، قدرتِ شناختِ آن را ندارید، قدرتِ شمارش آن را ندارید.
اولاً همهی نعمتها را نمیشناسید، ثانیاً نعمتها دم به دم ایجاد میشود و شما خبر ندارید که خدای متعال چه ابداعاتی دارد، چه موجودات جدیدی را برای کمک به شما آفریده است، ثالثاً آنچه در عالم فیزیک، در عالم ماده با چشمهای مسلح و غیرمسلح در دسترس شماست، این نسبت به عوالم بالا، به منزلهی یک قطره نسبت به دریاست.
چه کسی تعداد ملائکه را میداند؟ چه کسی از آسمانهای هفتگانه خبر دارد که خدای متعال چقدر نعمت در این آسمانها برای ما آفریده است.
چون نعمتها قابل شمارش نیستند و وجود نازنین امام زمان ارواحنا فداه در وجود نعمتها، بدون استثناء واسطهی فیض هستند، ما به عدد مخلوقات به امام زمان ارواحنا فداه بدهی داریم.
یَا حَی و یَا قَیُّوم
نسبت به وجود خودمان هم آنچه که از آیات قرآن کریم و روایات و براهین عقلی بدست میآوریم این است که خدای متعال دم به دم خلق میکند، اینطور نیست که خدای متعال ما را مانند ماشین خلق کرده باشد و بعد هم وقتی از کارخانه بیرون آمد کاری به کار آن نداشته باشد، نه، «هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ»، این ذکرِ «یَا حَی و یَا قَیُّوم»، هم خودش جزو اذکار مؤثر در معنویت است و اهل ذکر «یَا حَی و یَا قَیُّوم» را غنیمت میشمارند.
مرحوم مجلسی اول میگوید که ذکر «یَا حَی و یَا قَیُّوم» است. وجود مقدّس حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه فرمودند: تمام حیوانات ذکر خاص دارند، خدای متعال برای هر حیوانی یک ذکری قرار داده است، حیوانات ذاکر هستند و غافل نیستند، هیچ حیوانی خدا را از یاد نمیبرد و حیوانات دوام ذکر دارند و هر کدام هم ذکر خاص دارند.
خدای متعال برای انسانها هم به تناسبِ گوهر وجود خودشان ذکری قرار داده است، لذا عرفا و اهل سیر و سلوک، هر کدام ذکر خاصّی را در زندگی خودشان، خوراک روحشان قرار میدادند و نردبان عروجشان بود، و نور عوالم سهگانهشان آن ذکرِ خاص بود.
وجود مبارک جناب ملامحمدتقی مجلسی اعلی الله مقامه الشّریف که هم مستجاب الدّعوه است… میگوید شبی هنگام سحر، خدای متعال به ما حال حضور داد، قلب ما شکست، در آن حال یقین پیدا کردم که هر چیزی از خدای متعال بخواهم خدای متعال به من عطاء میکند، به این فکر بودم که چه چیزی بخواهم، دیدم صدای گریهی محمدباقر در گهواره بلند شد، فهمیدم که مأمور است من در حقِ او دعا کنم، من هم با آن حال خودم در سحر دعا کردم که خدای متعال محمدباقر را برای شریعت نبوی و برای اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین پُربرکت قرار بدهد، که شد ملامحمدباقر مجلسی و این کتاب بحارالأنوار را نوشت، علاوه بر صد و چند جلد بحارالأنواری که مرحوم مجلسی اعلی الله مقامه الشّریف به قلم مبارکشان آثار اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را بصورت یک دایره المعارف و یک گنجینهی باارزش جمع کرد و در بقاء آثار اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین پرچمدار شد، علاوه بر این شرح اصول کافی دارند، علاوه بر آن کتاب «حیاه القلوب» و «حق الیقین» و «حلیه المتّقین» دارد، و آثار فراوان دیگری، «زادالمعاد»، «جلاءالعیون».
مرحوم بحرالعلوم در میان علمای شیعه مانند آفتاب میدرخشد، هم از نظر فقاهت خیلی رتبه دارد و فقه شیعه را در شعر منظومه کرده است، تمام فقه را بصورت شعر درآورده است، و هم آثار و تألیفاتی در فقه دارد، هم در سیر و سلوک رساله دارد، و هم در پیشگاه علماء جایگاه خاصی دارد، در محضر امام زمان ارواحنا فداه هم از منزلت ویژهای بهرهمند است که میگوید امام زمان ارواحنا فداه بیش از هفتاد مرتبه مرا در آغوش خود گرفتند.
این بزرگوار، با این نورانیت، با این ارتقاء مقام، با این مکانتِ علمی و معنوی میگوید: من حاضر هستم تمام عبادتهایم را بدهم و مجلسی ثوابِ دو کتاب خودش را به من بدهد. یکی کتاب «جلاء العیون» است، که وسیلهی توسّل به حضرات معصومین علیهم السلام است، وسیلهی روضه است و منبریها و خطبا و روضهخوانها با خواندنِ آن روضه میخوانند و اشک بر حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه ریخته میشود و از نظر ارزش و اثر قابل محاسبه نیست. یکی هم کتاب شریف «زادالمعاد» است که کتاب دعاست و سیم دل مردم با دعا با خدای متعال وصل میشود.
ایشان دو روزنه و دو باب رحمت برای رسیدن به وصال خدا را، با این فرمایش خودش به ما نشان میدهد، یکی توسّل به حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است، در حدّی که دلها بشکند و انکسار حاصل شود، یکی هم دعاهاست.
این دو اکسیر وجود آدمی را از خاکی بودن به افلاکی بودن تبدیل میکند و انسان را از فرش به عرش میبرد و تحوّل و انقلابی در وجود آدمی بوجود میآورد.
ملامحمدتقی مجلسی اعلی الله مقامه الشّریف چندین مرتبه تشرّف داشته است، که در این کتاب پرارج روضه المتّقین که یک دورهی فقه است، در شرح زیارت جامعه کبیره، یکی از تشرّفات خودش را به محضر امام زمان ارواحنا فداه آورده است، و تشرّفات دیگری هم در کتابهای دیگر از مرحوم ملامحمدتقی مجلسی اعلی الله مقامه الشّریف نقل شده است.
این بزرگوار که اهل سحر است و یک قلم از دعای او «محمدباقر مجلسی» و بحارالأنوار و آثار دیگر او شده است، او میگوید: ذکر مخصوص من «یَا حَیّ و یَا قَیُّوم» است.
اهل ذکر هم که ذکر خاص هم دارند میگویند مقدّمه «یَا حَیّ و یَا قَیُّوم» است. با ذکر «یَا حَیّ و یَا قَیُّوم» آمادگی در قلب پیدا میشود تا آن ذکر خاصّی که هر کسی یا از استاد خودش یا از امام معصوم گرفته است، در ابتدا با «یَا حَیّ و یَا قَیُّوم» در را باز میکند و به ذکر خاصِ خودش میرسد.
این «یَا حَیّ و یَا قَیُّوم»، یکی مسئلهی حیات است که حیات مقصدِ خلقت است، «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً»،[۴] ایمان به عمل صالح که مقصدِ آفرینش است، خدای متعال این عالم را کلاس قرار داده است و همهی بشر مکلّف هستند که هم درس ایمان یاد بگیرند و تحصیل کنند، و هم وظایف بندگی را از انبیاء علیهم السلام، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین و قرآن کریم یاد بگیرند و با تحصیلِ ایمانِ واقعی به دستورات خدا عمل کنند، نتیجه و ثمرهی این امر هم حیاتِ طیّبه است، و خدا حیّ قیّوم است، کسی که حیات طیّبه پیدا میکند مظهرِ «هُوَ الحَیّ و یَا قَیُّوم» میشود.
لذایذی که خدای متعال در بهشت قرار داده است، اصلاً ما نمیتوانیم فرض کنیم، در روایت دارد که اگر لباسی از یکی از حوریهای بهشتی به این عالم تجلّی کند، همهی عالم را آب میکند، حال خودِ حوری چه جمالی دارد، چه واقعیتی دارد، و بشر در عالم برزخ چه ظرفیت و توانی پیدا میکند که در بهشت با حوری زندگی پیدا میکند و آب نمیشود.
اگر قطرهای از نعمتهای بهشتی به این عالم بیفتد، همهی عالم نابود میشود، این عالم نسبت به بهشت ظرفیت ندارد.
لذا هم پاداشِ شهید در این عالم قابل نبوده است که عرضه شود، حیات عند ربّی شهید مخصوصِ بعد از شهادت اوست، ظرفیت ظرفیتِ عالم برزخ است و عالمِ بعد از عالم برزخ، قابل مقایسهی با عالم برزخ هم نیست.
خدای متعال «قیّوم» است یعنی تمام موجودات عالم قائم به خدای متعال است، اگر خدای متعال نگاه خودش را یک لحظه بردارد، مخلوق نابود میشود. تمام موجودات نسبت به خدای متعال حالتِ آویز دارند که اگر خدای متعال آنها را رها کند میافتند و چیزی از آنها باقی نمیماند.
لذا خدای متعال دم به دم و لحظه به لحظه خالق علی الاطلاق است و ما و همهی عالم هم مخلوقِ علی الاطلاق هستیم، دم به دم از خدای متعال «وجود» میگیریم، لحظه به لحظه از خدای متعال ایمان میگیریم، لحظه به لحظه از خدای متعال معنویت و نور میگیریم، که «وَمَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِنْ نُورٍ»،[۵] خدای متعال نور را میدهد، ولی اینطور نیست که وقتی عطاء کرد دیگر ما دارای نور باشیم و نور برای خودمان باشد، نه، ما دائماً از خدای متعال نور ایمان میگیریم، نور تقوا میگیریم، نور محبّت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را میگیریم، و دائماً از خدای متعال وجود میگیریم، از خدای متعال حیات میگیریم، از خدای متعال آبرو و عزّت میگیریم، «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ».[۶]
قدرشناسِ امام زمان ارواحنا فداه باشیم
ما در دعایی که ده مرتبه در شب جمعه میخوانیم میگوییم: «یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّهِ یَا بَاسِطَ الْیَدَیْنِ بِالْعَطِیَّهِ یَا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیَّهِ»، خدای متعال دائم الفضل است. فضل خدای متعال دائماً به موجودات… فضلِ ایجاد، فضلِ هدایت، فضلِ نصرت، فضل عزّت، علی الدّوام به ما میرسد.
اما آن دو دستی که این ایمان و این وجود و این حیات و این آبرو را به ما میدهد، این دستِ یداللهی ولایت مطلقه است، در حال حاضر آن هم وجود نازنین امام زمان ارواحنا فداه هستند که سفرهی کَرَمِ خدای متعال به دست امام زمان ارواحنا فداه گسترده میشود و دلهای ما با دستان امام زمان ارواحنا فداه پذیرایی و تغذیه میشود.
چون حضرت حجّت ارواحنا فداه دائماً واسطهی فیض هستند و ما از کَرَمِ حضرت بهرهمند هستیم، باید شکرِ وجودِ امام زمان ارواحنا فداه را دائماً داشته باشیم و همیشه برای آن بزرگوار دعا کنیم.
مرحوم آقای موسوی اصفهانی اعلی الله مقامه الشّریف، آسید محمدتقی موسوی اصفهانی در عالم رؤیا میبیند امام زمان ارواحنا فداه به ایشان دستور دادند که کتاب بنویس، به زبان عربی بنویس، نام آن را «مکیال المکارم فی الدعاء للقائم» بگذار.
دو جلد کتاب نوشته است، با دستور امام زمان ارواحنا فداه نوشته است، نام کتاب را هم خودِ امام زمان ارواحنا فداه معیّن کردهاند، و این دو جلد کتاب در اثر دعای امام زمان ارواحنا فداه است.
یک بخش از آن بحث میکند که چرا ما باید امام زمان ارواحنا فداه را دعا کنیم، یکی از جهات هم این است که ما بدهکار هستیم، فیض وجود و فیض معنویت را دم به دم از کَرَم امام زمان ارواحنا فداه دریافت میکنیم، «هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ»،[۷] چون امام زمان ارواحنا فداه احسانِ دائمِ الهی بر ما هستند، ما هم باید دائماً از امام زمان ارواحنا فداه تشکّر داشته باشیم و به وجود نازنین حضرت دعا کنیم.
این عبارت در زیارت شریفهی جامعه کبیره است: «وَ مُقَدِّمُکُمْ أَمَامَ طَلِبَتِی وَ حَوَائِجِی وَ إِرَادَتِی فِی کُلِّ أَحْوَالِی وَ أُمُورِی»، من هر وقت میخواهم چیزی از خدای متعال طلب کنم پشتِ شما قرار میگیرم، ابتدا در میزنم، شما باب الله هستید، وقتی با خدای متعال کار دارم و چیزی از خدای متعال میخواهم، باید دامان شما را بگیرم، باید درِ خانهی شما را بزنم، لذا شما را جلوی خودم میبینم و با مراجعهی به شما چیزی از خدای متعال طلب میکنم.
این یک پیامِ این جمله است که بدونِ صلوات بر محمد و آل محمد [اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم] و بدونِ دعای بر پیغمبر و آل پیامبر، خدای متعال هیچ دعایی را مستجاب نمیکند، هر کسی که با خدای متعال کار دارد باید به سراغ امام زمان ارواحنا فداه و آل الله برود.
یک پیامِ دیگرِ این عبارت این است که هر وقت من بخواهم دعایی کنم و چیزی برای خودم بخواهم، اول به شما دعا میکنم، بعد در پرتوی دعا به شما به خودم دعا میکنم، «وَ مُقَدِّمُکُمْ أَمَامَ طَلِبَتِی وَ حَوَائِجِی وَ إِرَادَتِی فِی کُلِّ أَحْوَالِی وَ أُمُورِی».
یکی از دعاهایی که بزرگان ما خیلی حساس بودند همیشه بخوانند، دعای برای سلامتی امام زمان ارواحنا فداه است، «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَهِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی کُلِّ سَاعَهٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا».
مرحوم آیت الله بهاءالدینی این دعا را در قنوت نماز خودشان میخواندند، فرمودند مدّتی ترک کرده بودم، آقا جعفر مجتهدی پیش من آمدند و فرمودند: حضرت حجّت ارواحنا فداه میفرمایند این دعا را ترک نکن، از اینکه این دعا را ترک کردم گله کرده بودند.
لذا دعای به امام زمان ارواحنا فداه را جدّی بگیرید، ان شاء الله خودم صدقهی وجود امام زمان ارواحنا فداه بشوم، هر روز برای امام زمان ارواحنا فداه صدقه بدهیم، دعا در حق امام زمان ارواحنا فداه داشته باشیم، نیابت در مستحبّات برای امام زمان ارواحنا فداه جزو وسایل تقرّب به خدای متعال است، هر کار خیری میکنید به محضر امام زمان ارواحنا فداه هدیه کنید و امام زمان ارواحنا فداه را دائماً یاد کنید که حضرت حجّت ارواحنا فداه هم به ما پیام دادهاند که من دائماً به یاد شما هستم، «إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لاَ نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ»،[۸] فرمودند هم رها نیستید، بیکس نیستید، بیصاحب نیستید، من هوای شما را دارم، دلگرم باشید، «إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ»، من هوای شما را دارم، من شما را حمایت میکنم، دست نصرت من بالای سرِ شماست، «وَ لاَ نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ»، من هیچ وقت شما را از یاد نمیبرم.
حال بیایید ما هم هیچ وقت آقای خودمان را از یاد نبریم، هنگام خواب یک سلامی به امام زمان ارواحنا فداه بدهید، وقتی بیدار میشوید ابتدا یک سجدهی شکری بجا بیاورید که خدای متعال دوباره ما را زنده کرد و به ما حیات داد، دست مبارک امام زمان ارواحنا فداه واسطهی فیض بوده است، بر سرِ سفرهی حضرت حجّت ارواحنا فداه هستیم، اولین سلامِ صبحِ شما به امام زمان ارواحنا فداه باشد، آخرین سلام شما در شب هم به امام زمان ارواحنا فداه باشد، بعد از هر نماز دعا کنید، در قنوت دعا کنید، در سجده و در رکوع که صلوات میگوییم «اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم» بگوییم، این دعا به جان امام زمان ارواحنا فداه است.
ضمناً همهی اینها به خودمان برمیگردد، ما هرچه به امام زمان ارواحنا فداه بدهیم حضرت چندین برابر به ما برمیگردانند.
یکی از هدیههایی هم که به محضر شریف امام زمان ارواحنا فداه تقدیم میداریم همین روضهها و اشکهاست، وقتی به زیارت میروید زیارتتان را به امام زمان ارواحنا فداه امانت بدهید، امام زمان ارواحنا فداه امینِ خداست که هرچه به حضرت بدهید برای شما نگه میدارند، این اشکهایتان را به امام زمان ارواحنا فداه بدهید که حضرت برای شما نگه دارد.
روضه و توسّل به حضرت اباالفضل العباس علیه السلام
امشب مجلس ما با نام نامی باب الحوائج حضرت اباالفضل العباس علیه السلام عطرآگین شده است و حضرت اباالفضل العباس علیه السلام باب الحوائجِ بین المللی هستند، شرطی هم در مراجعه به حضرت اباالفضل العباس علیه السلام وجود ندارد، زرتشتیها مراجعه میکنند، یهودیها مراجعه میکنند، نصرانیها مراجعه میکنند، هر کسی گرفتار است به این باب الحوائج رو میآورد و حضرت هم هیچ کسی را ناامید نمیکنند. حضرت اباالفضل العباس علیه السلام باب الحوائجِ علی الاطلاق هستند. حضرت اباالفضل العباس علیه السلام باب الحوائج بین المللی هستند، خیلی هم مظلوم هستند، چون دو دست در راه خدا دادهاند خدای متعال حضرت اباالفضل العباس علیه السلام را یدالله قرار داده است، هر چیزی که میخواهد به هر کسی بدهد با دست حضرت اباالفضل العباس علیه السلام میدهد.
امام زمان ارواحنا فداه هم عنایت خاصّی به مجالس عمویشان حضرت اباالفضل العباس علیه السلام دارند.
از سید بحرالعلوم دو سؤال کردند که سید بیچاره شد و آنقدر گریه کرد که از هوش رفت.
اولین سؤال این بود که چرا حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه پیکرِ حضرت اباالفضل العباس علیه السلام را نیاوردند و در کنار نهر علقمه گذاشتند؟
سؤال دوم هم این بود که اینطور که میگویند عموی شما حضرت اباالفضل العباس علیه السلام قدبلند و رشید بودهاند، اما اگر کسی به سرداب مقدّس که زیر ضریح حضرت اباالفضل العباس علیه السلام است راه پیدا کند، اگر کسی از ابتدا ذهنیت نداشته باشد فکر میکند قبرِ حضرت علی اصغر علیه السلام است، قبر خیلی کوچک است…
سید بحرالعلوم منقلب شد، آنقدر گریه کرد که از هوش رفت، وقتی به هوش آمد گفت: این چه سؤالی بود که از من کردید؟ مگر خبر ندارید که دستهای عموی مرا قطع کرده بودند، چون قدرت دفاعی نداشتند نامردها دورِ ایشان را گرفتند و آنقدر شمشیر و نیزه بر بدنِ نازنین عموی من زدند که بدن قطعه قطعه بود، حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه آمدند که بدن را به خیمهها برگردانند، دست مبارک خویش را به زیر پیکر بردند، وقتی دست را بالا آوردند دیدند بدن بهم ریخت… کمکی هم نداشتند که کسی را صدا بزنند… اینجا بود که فرمودند: «أَلانَ إنکَسَرَ ظَهرِی»… دیگر کمرِ من شکست… «وَ قَلَّت حِیلَتِی» یعنی دیگر بیچاره شدم…
علّتِ کوچکیِ قبرِ حضرت اباالفضل العباس علیه السلام هم همین است، قطعات بدن را جمع کردند… دیگر بدنی نمانده بود که جایی بگیرد… از این جهت مانند قبر حضرت علی اصغر علیه السلام شد…
لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] سوره مبارکه انبیاء، آیه ۱۰۵
[۳] سوره مبارکه نحل، آیه ۱۸ (وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ)
[۴] سوره مبارکه نحل، آیه ۹۷ (مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً ۖ وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ)
[۵] سوره مبارکه نور، آیه ۴۰ (أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ سَحَابٌ ۚ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا ۗ وَمَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِنْ نُورٍ)
[۶] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۲۶ (قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِیَدِکَ الْخَیْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ)
[۷] سوره مبارکه الرحمن، آیه ۶۰
[۸] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۵۳ ، صفحه ۱۷۴ (ذُکِرَ کِتَابٌ وَرَدَ مِنَ اَلنَّاحِیَهِ اَلْمُقَدَّسَهِ حَرَسَهَا اَللَّهُ وَ رَعَاهَا فِی أَیَّامٍ بَقِیَتْ مِنْ صَفَرٍ سَنَهَ عَشْرٍ وَ أَرْبَعِمِائَهٍ عَلَى اَلشَّیْخِ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلنُّعْمَانِ قَدَّسَ اَللَّهُ رُوحَهُ وَ نَوَّرَ ضَرِیحَهُ ذَکَرَ مُوصِلُهُ أَنَّهُ تَحْمِلُهُ مِنْ نَاحِیَهٍ مُتَّصِلَهٍ بِالْحِجَازِ نُسْخَتُهُ لِلْأَخِ اَلسَّدِیدِ وَ اَلْوَلِیِّ اَلرَّشِیدِ اَلشَّیْخِ اَلْمُفِیدِ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلنُّعْمَانِ أَدَامَ اَللَّهُ إِعْزَازَهُ مِنْ مُسْتَوْدَعِ اَلْعَهْدِ اَلْمَأْخُوذِ عَلَى اَلْعِبَادِ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ أَمَّا بَعْدُ سَلاَمٌ عَلَیْکَ أَیُّهَا اَلْمَوْلَى اَلْمُخْلِصُ فِی اَلدِّینِ اَلْمَخْصُوصُ فِینَا بِالْیَقِینِ فَإِنَّا نَحْمَدُ إِلَیْکَ اَللَّهَ اَلَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ نَسْأَلُهُ اَلصَّلاَهَ عَلَى سَیِّدِنَا وَ مَوْلاَنَا نَبِیِّنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلطَّاهِرِینَ وَ نُعْلِمُکَ أَدَامَ اَللَّهُ تَوْفِیقَکَ لِنُصْرَهِ اَلْحَقِّ وَ أَجْزَلَ مَثُوبَتَکَ عَلَى نُطْقِکَ عَنَّا بِالصِّدْقِ أَنَّهُ قَدْ أُذِنَ لَنَا فِی تَشْرِیفِکَ بِالْمُکَاتَبَهِ وَ تَکْلِیفِکَ مَا تُؤَدِّیهِ عَنَّا إِلَى مَوَالِینَا قِبَلَکَ أَعَزَّهُمُ اَللَّهُ بِطَاعَتِهِ وَ کَفَاهُمُ اَلْمُهِمَّ بِرِعَایَتِهِ لَهُمْ وَ حِرَاسَتِهِ فَقِفْ أَمَدَّکَ اَللَّهُ بِعَوْنِهِ عَلَى أَعْدَائِهِ اَلْمَارِقِینَ مِنْ دِینِهِ عَلَى مَا نَذْکُرُهُ وَ اِعْمَلْ فِی تَأْدِیَتِهِ إِلَى مَنْ تَسْکُنُ إِلَیْهِ بِمَا نَرْسِمُهُ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ نَحْنُ وَ إِنْ کُنَّا ثَاوِینَ بِمَکَانِنَا اَلنَّائِی عَنْ مَسَاکِنِ اَلظَّالِمِینَ حَسَبَ اَلَّذِی أَرَانَاهُ اَللَّهُ تَعَالَى لَنَا مِنَ اَلصَّلاَحِ وَ لِشِیعَتِنَا اَلْمُؤْمِنِینَ فِی ذَلِکَ مَا دَامَتْ دَوْلَهُ اَلدُّنْیَا لِلْفَاسِقِینَ فَإِنَّا یُحِیطُ عِلْمُنَا بِأَنْبَائِکُمْ وَ لاَ یَعْزُبُ عَنَّا شَیْءٌ مِنْ أَخْبَارِکُمْ وَ مَعْرِفَتُنَا بِالزَّلَلِ اَلَّذِی أَصَابَکُمْ مُذْ جَنَحَ کَثِیرٌ مِنْکُمْ إِلَى مَا کَانَ اَلسَّلَفُ اَلصَّالِحُ عَنْهُ شَاسِعاً وَ نَبَذُوا اَلْعَهْدَ اَلْمَأْخُوذَ مِنْهُمْ وَرٰاءَ ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لاٰ یَعْلَمُونَ إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لاَ نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لاَ ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اَللَّأْوَاءُ وَ اِصْطَلَمَکُمُ اَلْأَعْدَاءُ فَاتَّقُوا اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ وَ ظَاهِرُونَا عَلَى اِنْتِیَاشِکُمْ مِنْ فِتْنَهٍ قَدْ أَنَافَتْ عَلَیْکُمْ یَهْلِکُ فِیهَا مَنْ حُمَّ أَجَلُهُ وَ یُحْمَى عَلَیْهِ مَنْ أَدْرَکَ أَمَلَهُ وَ هِیَ أَمَارَهٌ لِأُزُوفِ حَرَکَتِنَا وَ مُبَاثَّتِکُمْ بِأَمْرِنَا وَ نَهْیِنَا وَ اَللّٰهُ مُتِمُّ نُورِهِ … وَ لَوْ کَرِهَ اَلْمُشْرِکُونَ اِعْتَصِمُوا بِالتَّقِیَّهِ مِنْ شَبِّ نَارِ اَلْجَاهِلِیَّهِ یَحْشُشُهَا عَصَبٌ أُمَوِیَّهٌ تَهُولُ بِهَا فِرْقَهً مَهْدِیَّهً أَنَا زَعِیمٌ بِنَجَاهِ مَنْ لَمْ یَرُمْ مِنْهَا اَلْمَوَاطِنَ اَلْخَفِیَّهَ وَ سَلَکَ فِی اَلطَّعْنِ مِنْهَا اَلسُّبُلَ اَلرَّضِیَّهَ إِذَا حَلَّ جُمَادَى اَلْأُولَى مِنْ سَنَتِکُمْ هَذِهِ فَاعْتَبِرُوا بِمَا یَحْدُثُ فِیهِ وَ اِسْتَیْقِظُوا مِنْ رَقْدَتِکُمْ لِمَا یَکُونُ مِنَ اَلَّذِی یَلِیهِ سَتَظْهَرُ لَکُمْ مِنَ اَلسَّمَاءِ آیَهٌ جَلِیَّهٌ وَ مِنَ اَلْأَرْضِ مِثْلُهَا بِالسَّوِیَّهِ وَ یَحْدُثُ فِی أَرْضِ اَلْمَشْرِقِ مَا یَحْزُنُ وَ یُقْلِقُ وَ یَغْلِبُ مِنْ بَعْدُ عَلَى اَلْعِرَاقِ طَوَائِفُ عَنِ اَلْإِسْلاَمِ مُرَّاقٌ یَضِیقُ بِسُوءِ فِعَالِهِمْ عَلَى أَهْلِهِ اَلْأَرْزَاقُ ثُمَّ تَتَفَرَّجُ اَلْغُمَّهُ مِنْ بَعْدِهِ بِبَوَارِ طَاغُوتٍ مِنَ اَلْأَشْرَارِ یُسَرُّ بِهَلاَکِهِ اَلْمُتَّقُونَ اَلْأَخْیَارُ وَ یَتَّفِقُ لِمُرِیدِی اَلْحَجِّ مِنَ اَلْآفَاقِ مَا یَأْمُلُونَهُ عَلَى تَوْفِیرِ غَلَبَهٍ مِنْهُمْ وَ اِتِّفَاقٍ وَ لَنَا فِی تَیْسِیرِ حَجِّهِمْ عَلَى اَلاِخْتِیَارِ مِنْهُمْ وَ اَلْوِفَاقِ شَأْنٌ یَظْهَرُ عَلَى نِظَامٍ وَ اِتِّسَاقٍ فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَهٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَهٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَى حَوْبَهٍ وَ اَللَّهُ یُلْهِمُکَ اَلرُّشْدَ وَ یَلْطُفُ لَکُمْ بِالتَّوْفِیقِ بِرَحْمَتِهِ نُسْخَهُ اَلتَّوْقِیعِ بِالْیَدِ اَلْعُلْیَا عَلَى صَاحِبِهَا اَلسَّلاَمُ هَذَا کِتَابُنَا عَلَیْکَ أَیُّهَا اَلْأَخُ اَلْوَلِیُّ وَ اَلْمُخْلِصُ فِی وُدِّنَا اَلصَّفِیُّ وَ اَلنَّاصِرُ لَنَا اَلْوَفِیُّ حَرَسَکَ اَللَّهُ بِعَیْنِهِ اَلَّتِی لاَ تَنَامُ فَاحْتَفِظْ بِهِ وَ لاَ تُظْهِرْ عَلَى خَطِّنَا اَلَّذِی سَطَرْنَاهُ بِمَا لَهُ ضَمِنَّاهُ أَحَداً وَ أَدِّ مَا فِیهِ إِلَى مَنْ تَسْکُنُ إِلَیْهِ وَ أَوْصِ جَمَاعَتَهُمْ بِالْعَمَلِ عَلَیْهِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلطَّاهِرِینَ .)