Kazem-Sadighi.ir

پایگاه حفظ، نشر و اطلاع رسانی آثار

آیت الله شیخ کاظم صدیقی

«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».

مقدّمه

«دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَهِ اَللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَهِ اَللَّهِ».[۲]

ماه ماهِ ضیافتِ حق‌تعالی است و مواد پذیرایی که خداوند ودود و شکور و اکرم الاکرمین برای پذیرایی بندگان خودش در قرآن کریم یادآوری کرده است، یکی مسئله‌ی روزه است که در ماه مبارک رمضان خدای متعال روزه را فرض کرده است و خودِ خدای متعال نیازمند به این عبادت‌های ما و روزه‌ی ما نیست.

در ارتباط با مسئله علّتِ فرائض و تحریم مناهی، اساس مسئله همان چیزی بود که روز گذشته به خدمت شما تقدیم داشتیم.

خدای متعال در آیه‌ای از آیات سوره مبارکه بقره فرمود: «اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ»،[۳] چون مخلوق هستید باید عبد باشید، وقتی وجود برای خود انسان نیست، هر چیزی که دارد برای دیگری است، بر سر سفره‌ی خالق نشسته است، مملوک است، هر ملکی در اختیار مالک هست.

شما هم ذاتاً دارا نیستید، خدای متعال دم به دم به شما وجود می‌دهد، وقتی وجود برای خودت نیست اختیار هم باید از آن شما نباشد، باید خود مالک اذن بدهد.

خدای متعال این مالکیت را در غیرِ انسان‌ها و جنّی‌ها اعمال فرموده است، هیچ موجودی بر خلاف دستور خدای متعال راهی ندارد تا تخلف کند، «إِنْ کُلُّ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِی الرَّحْمَنِ عَبْدًا»،[۴] آن که در آسمان‌ها و زمین است، این‌ها در مقام بندگی خدا هستند، خدای متعال راهی برای گناه فرشتگان قرار نداده است، انگیزه پیدا نمی‌کنند، اشتیاق پیدا نمی‌کنند، ذهنی ندارند تا اینکه بر خلاف واقعیت وجودی خودشان برای آن‌ها نمودها را بود کند، گرفتاری بشر به داشتن ذهن است، ذهن، توهّم، تخیّل سازنده است، سراب را از هیچ چیز آب می‌بیند، ولی موجودات الهی اینطور نیستند، آن‌ها شاهدِ حق هستند، حق را با وجود خودشان می‌یابند، باطلی نمی‌تواند خودش را حق جلوه بدهد.

درنگی بر خطبه ۵۰ نهج البلاغه

وجود مبارک مولی الموحدین امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در نهج البلاغه منشأ فتنه‌ها را بیان می‌فرمایند، چطور می‌شود که بشر گرفتار فتنه می‌شود.

فرمودند: «إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْکَامٌ تُبْتَدَعُ»،[۵] مبدأ پیدایش فتنه‌ها، هواهایی است که از آن هواها تبعیّت می‌شود، آدم‌های قدرت‌طلب، هواپرست، این‌ها باعث می‌شود که آن هوا این‌ها را از مسیر حق بیرون می‌کند.

اگر موجودی هوا نداشته باشد، ملک هوا ندارد، شهوت ندارد، خدای متعال در وجود ملک گرایش حیوانی قرار نداده است، ملک هر مقدار وجود دارد، به همان مقدارِ وجود خودش از عقل بهره دارد، از هوا هیچ بهره‌ای ندارد.

اول هوا است و بعد بدعت است، معلوم می‌شود منشء بدعت‌ها که در عالم این همه بدعت از ناحیه افراد نخبه‌ای که خدای متعال به آن‌ها فوق العادگی داده بود و این‌ها آمدند و نوآوری کردند، و چون بشر طبعاً به امر جدید گرایش دارد، وقتی کارها یکنواخت باشد خیلی برای آدم کشش ندارد، غذاهایی که انسان در خانه خودش دارد، وقتی یک غذای جدیدی عرضه می‌شود، چه بسا موادی که تاکنون استفاده کرده است خیلی پرفایده‌تر است، ولی غذای جدید لذّت جدیدی دارد، علّت اینکه بشر اینقدر گرفتار تشریفات زندگی می‌شود، برای خودش دردسر درست می‌کند، اسرافِ بشر، خروج از مرز قناعت، انسان را از آرامش دور می‌کند، آرامش انسان، امنیت باطنی انسان به این است که به دارایی خودش راضی باشد، علّت اینکه انسان به آنچه که دارد راضی نیست، به قول باباطاهر که از دل فریاد می‌کند و می‌گوید: «هر آنچه دیده بیند دل کند یاد»، بعد آرزو می‌کند که

خنجری سازم نیشش ز فولاد       زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

چشم چیزهای جدید می‌بیند و شکارچی دل است، دل را به دنبال خودش می‌کشاند.

انسان آنچه خودش دارد، به آن فکر نمی‌کند، به این موضوع فکر نمی‌کند آن چیزی که ندارد به نفع او نیست، به سراغ چیزهای جدید می‌رود، حدّی هم ندارد، در روایات داریم که مَثَلِ دنیا مَثَلِ آب شور است، آدمی که تشنه می‌شود آب شور را می‌نوشد، ولی عطش او بیشتر می‌شود و نمی‌تواند باز ننوشد، آنقدر می‌نوشد که دیگر از بین می‌رود.

دنیا مانند آب شور می‌ماند، هرچه انسان استفاده کند، مدام عطش و بی‌تابی او بیشتر می‌شود.

در این جملات نازنین امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هوا و بدعت، اول گرایش‌های غیرالهی است که انسان را می‌کشاند، بعد برای اینکه به هوای خودش برسد، چیزهای جدید را بعنوان دین به خورد مردم می‌دهد، و این می‌شود بدعت‌ها.

بعد فرمودند: اگر حق و باطل خالص در اختیار مردم قرار می‌گرفت، مردم مبتلا به این فتنه‌گرها و فتنه‌ها نمی‌شدند، ولی «یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ» مشتی از باطل را می‌گیرند و با حق ممزوج می‌کنند و تشخیص حق و باطل برای مردم شکل می‌شود و گرفتار فتنه‌ها می‌شوند.

این فقط در بشر اینطور است که حق را با باطل اشتباه می‌کند، باطل را بجای حق جا می‌زند.

انسان چه کند که از هوای نفس خودش آسایشی بدست بیاورد، دمی از دست این دشمن کنار بکشد و نفس راحتی بکشد.

منشأ درونیِ هواهای نفسانی

هواهای نفسانی یک منشأ درونی دارند، وجود نفس أمّاره بالسوء است، وجود غرایز طبیعی و حیوانی است، و یک منشأ خارجی دارد و آن موجودی به نام ابلیس که منشأ همه‌ی بدبختی‌ها از روز اول خلقت بود، پدرمان و مادرمان را فریب داد و آن‌ها را از بهشت محروم کرد، خودش را هم از بهشت محروم کرد، ولی آدم و حوّا وقتی از بهشت محروم شدند، عقلشان از حاکمیت معزول نشده بود، با عقل تشخیص دادند، هر بلایی که بر سر انسان می‌آید ربطی به اراده و رحمت خدا ندارد، انسان خودش بلا بر سر خودش می‌آورد، هر چه کنی به خود کنی، گر همه نیک و بد کنی.

آن‌ها گفتند: «رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا»[۶] خدایا! ما از تو گله نداریم که چرا بهشت را از ما گرفتی، بهشت چیز کمی نیست، بهشت چیزی نیست که انسان از آن اغماض کند، خانه‌ی چند روزه نیست، خانه‌ی ابدی است، انسان در ابدیت که می‌رود و برگشتی وجود ندارد، در این میلیاردها سال که نیست، تا ابد است، به حساب سال و ماه نمی‌آید، در آن خلود هست، انسان می‌رود که آنجا بماند، آنجا آسایشگاه می‌خواهد، خانه می‌خواهد، هوا می‌خواهد، فضا می‌خواهد، آب می‌خواهد، همسایه خوب می‌خواهد، امنیت می‌خواهد، التذاذات می‌خواهد، ابتهاجات می‌خواهد، غصه‌ی از دست دادنِ این که تمامی ندارد، بدبختی‌ای است که با هیچ بدبختی‌ای قابل مقایسه نیست.

حضرت آدم علیه السلام از بهشتی که بود بیرون شد، ما بهشتی که هنوز به ما نداده‌اند را بناست بدست بیاوریم، خدای متعال اینجا را قرار داده است تا ما کار کنیم، «إِنَّ أَبْدَانَکُمْ لَیْسَ لَهَا ثَمَنٌ إِلاَّ اَلْجَنَّهُ فَلاَ تَبِیعُوهَا بِغَیْرِهَا»،[۷] به ما بدنی داده است و گفته است این بدن را برای بدست آوردن بهشت مصروف کن، قیمت بدن تو بهشت است، با این بدن کارِ خلاف نکن، این بدن را در مسیر معصیت خدا بکار نبر، خدای متعال این بدن را می‌خرد، اگر طاعت خدا با این بدن انجام شد، خدای متعال ثمن این کارهایی را که انجام می‌دهید را بهشت قرار داده است.

حضرت آدم علیه السلام از بهشت محروم شد، خدای متعال بهشت آدم را توصیف کرده است، فرمود: «اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّهَ»،[۸] توی آدم و همسرت حوّا در این بهشت سکنا بگزینید، مسکن شما بهشت است، «وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا» به وفور از نعمت‌های بهشتی استفاده کنید، هر طور که می‌خواهید!

معلوم می‌شود که در بهشت هم فراوانی بی‌حد است و هم هر طور که دوست داشتند نعمت‌های بهشتی در دسترسشان بود، «وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا»، هر طور که بخواهید، هر کجا که بخواهید آزاد هستید، فقط یک چیز ممنوع است و آن هم این درخت است، به یک درخت نزدیک نشوید، اگر به این درخت کاری نداشته باشید و خودتان را به این منهی آلوده نکنید، شما هیچ محدودیتی در بهشت ندارید، هر چیزی که بخواهید در اختیار شما هست.

ولی شیطان وسوسه کرد، و ما را هم دائماً وسوسه می‌کند، این شیطان یک وجود مرموز است که قرآن کریم این خطر جدّی را که این خطر نامرئی است، شما آتش را می‌بینید، سیم برق را می‌بینید، خطر را می‌یابید، دست به سیم برق نمی‌زنید، اما خدای متعال در مورد شیطان فرمود: «إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ»،[۹] این‌ها شما را می‌بینند ولی شما این‌ها را نمی‌بینید، چون نامرئی است و برای شما حسّی نیست، دشمن هست، ابزار لازم برای نابودی شما را در اختیار دارد، دام‌های خاصی را برای گرفتار کردنِ هر کسی آماده کرده است، دامِ مناسب را برای هر فردی به تناسب خودش گسترانده است و شما این را نمی‌بینید، و چون نمی‌بینید خطرناک است.

این دشمن نامرئی «یَجْرِی مِنِ اِبْنِ آدَمَ مَجْرَى اَلدَّمِ»،[۱۰] همینطور که خون در رگ‌های ما جریان دارد، در تمام اعضاء و جوارح ما هست، شیطان به موازات جریان خون در تمام وجود ما نفوذ دارد، می‌تواند چشم ما را به حرام بکشد، می‌تواند گوش ما را به حرام بکشد، باز هم تکرار می‌کنم، این مسئله غیبت از خطرناک‌ترین گناهان است که قرآن کریم هم خطر او را برجسته نشان داده است، یکی اینکه غیبت کردن انسان را بدبخت می‌کند، دوم اینکه غیبت شنیدن…

مرحوم آقای حق شناس اعلی الله مقامه الشّریف تأکید داشتند که در ماه مبارک رمضان غیبت نشنوند.

این شیطان در گوش و چشم و همه جای وجود ما حضور دارد، تک تکِ غریزه را با وسوسه تحریک می‌کند و به تناسب فضا و مکان، انسان را به یک گناهی می‌کشاند.

کمکی برای جلوگیری از هواهای نفسانی

حال که شیطان در مجاری رگ‌های ما جریان دارد، پذیرایی خدای متعال این است که ما را به مقابله‌ی با این دشمن وادار کند. وقتی به این امر اقدام کردیم، خدای متعال وعده‌ای داده است، «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ».[۱۱]

حال ما چگونه با این شیطان مقابله می‌کنیم؟ شیطان از طریق غرائز می‌آید، وقتی غرایز خوراک خود را پیدا کند و قوی بشود، همینکه شیطان آن را هل بدهد این تا آخر می‌رود، ولی اگر غریزه را با گرسنگی و تشنگی ضعیف کردیم، این تضعیف حیوانیت ما، طبیعت غریزه ما، این نصرت الهی است، خدای متعال دستور روزه داده است تا یک ماه از این رگ‌هایی که شیطان جریان داشت، ما جلوی حرکت شیطان در رگ‌های خودمان را با روزه سَد کنیم.

این است که فرمود: خدای متعال در ماه مبارک رمضان شیاطین را مغلول کرده است، خود شما به بند کشیدنِ شیطانتان کمک می‌کنید، در اثر تضعیف بُعدِ حیوانی… حیوان علف می‌خواهد، وقتی علف ندادی نمی‌تواند خیلی حرکت کند، نمی‌تواند چموشی کند، باید این حیوان نفس را با روزه گرفتن تضعیف کرد، و اگر غرایز انسان چموش و نیرومند بودند، اگر انسان هزاران سال هم عبادت کند، آتش معصیت این خرمن عبادت انسان را می‌سوزاند.

برکت روزه‌ی ماه مبارک رمضان

یک حدیث شریفی را پریروز خدمت شما تلاوت کردیم، امروز هم یک حدیثی که یک لطائف خاص دیگری دارد به محضر شما قرائت می‌کنیم به شرط صلوات بر محمد و آل محمد.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

در این حدیث شریف وجود نازنین امام صادق علیه الصلاه و السلام فرموده‌اند: روز قیامت گروهی در صحنه حاضر می‌شوند که این‌ها آنقدر نور دارند که مانند قباطی می‌مانند.

قبطی‌های مصر لباس‌های سفیدِ دل‌انگیزی به تن می‌کردند که همه دوست داشتند.

این‌ها هم آنقدر اعمالشان سفید است که هر کسی نگاه می‌کند مجذوبشان می‌شود، با این روشنایی و سفیدی که در روز قیامت در اعمال این‌ها دیده می‌شود، خدای متعال دستور می‌دهد این‌ها هَباءً مَنْثُوراً بشوند. همانطور که نور از یک روزنه‌ای به داخل خانه می‌تابد و پراکنده است، خدای متعال دستور می‌دهد آن اعمال مجتمعِ زیبای پرجاذبه پودر می‌شوند و از بین می‌روند.

عرضه می‌دارند: چرا اینطور شد؟ می‌گویند: این‌ها روزه می‌گرفتند، نماز می‌خواندند، خدمت می‌کردند، زکات می‌دادند، ولی هر وقت گناهی بر این‌ها عرضه می‌شد، طاقت مقابله با گناه را نداشتند، همینکه یک وسوسه‌ای می‌شد، مانند معتادها، مدّتی زحمت می‌کشد و ترک می‌کند، ولی کافی است که یک رفیق بد بیاید و مواد را به او نشان بدهد، فوری چون اراده ندارد تسلیم می‌شود و اعتیاد خود را از سر می‌گیرد.

این‌ها هم در برابر گناه اینطور بودند، اما وقتی فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به این‌ها عرضه می‌شد این‌ها قبول نمی‌کردند.

برای پذیرش نور ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مانع داشتند، ولی برای پذیرش گناه بلامانع خودشان را تسلیم می‌کردند و به زانو درمی‌آمدند.

روزه یک نوع جهادی است که انسان را در برابر این تسلیم شدنِ در برابر دشمن که ذلّت‌بار است، این اراده می‌خواهد، این شهدای بزرگ مدافع حرم می‌خواهد که در برابر داعش هیچ واهمه‌ای به خود راه ندهند و قرص و محکم ایستادگی کنند.

ماه رمضان ماه اسلام است، ماه جهاد است، و این مجاهدت با نفس که جهاد اکبر نامیده می‌شود به برکت روزه‌ی ماه مبارک رمضان است که روزهای ممتدی روزه می‌گیریم.

روضه و توسّل

صلی الله علیک یا اباعبدالله و علی الارواح الّتی حلّت بفنائک

به خدمت شما عرض کرده‌ایم که از مرحوم آیت الله کشمیری سؤال کردند که سخت‌ترین مصیبت در روز عاشورا برای حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه کدام مصیبت بود؟

ایشان گفتند: داغ حضرت علی اکبر علیه السلام از همه سخت‌تر بود، خیلی حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه را بیچاره کرد…

حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه در بدرقه از خیمه بیرون آمدند و جوان را سوار کردند… حضرت علی اکبر علیه السلام می‌رفتند و چشم حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه به دنبال ایشان می‌رفت… وقتی فاصله گرفتند گویا طاقت امام تمام شد، صدا زدند: مهلاً مهلاً… پسرم! آهسته برو، می‌خواهم یک مرتبه‌ی دیگر هم قد و بالای تو را ببینم…

حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه نگاهی به این قامت رسای حضرت علی اکبر علیه السلام کردند و اشک چشمشان به صورت مبارکشان جریان پیدا کرد، گفتند: خدایا! شاهد باش که چه جوانی را به قربانگاه می‌فرستم…

حضرت علی اکبر علیه السلام رفتند و چشم حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه به دنبال ایشان بود، حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه چشم از حضرت علی اکبر علیه السلام برنداشته بودند، اما بعد از ساعاتی دیدند حضرت علی اکبر صدا زدند: أبَتاه… بابا… «الْعَطَشُ قَدْ قَتَلَنِی وَ ثِقْلُ الْحَدِیدِ قَدْ أَجْهَدَنِی»،[۱۲] بابا! تشنگی مرا از پا درآورد…

بر حسب نقل حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه حضرت علی اکبر علیه السلام را در آغوش کشیدند، دهان مبارکشان را باز کردند و فرمودند: زبان بر دهان پدر بگذار… ولی گویا دهان حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه خشک‌تر از دهان حضرت علی اکبر علیه السلام بود…

لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم

دعا

نَسئَلُک و نَدعُوک بِاسمِکَ الأعظم الأعز الأجل الأکرم اِلَهَنا بِمُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الحُسَین یا الله… یَا أرحَمَ الرّاحَمِین، یا غِیاثَ المُستَغیثِین، یَا إله العَاصِین، یَا مُجِیبَ دَعوَهِ المُضطَرّین…

خدایا! امام زمان ارواحنا فداه را برسان.

خدایا! قلب مبارک امام زمان ارواحنا فداه را همواره از ما راضی بدار.

خدایا! توفیق درک ظهور امام زمان ارواحنا فداه، تماشای جمال حضرت حجّت ارواحنا فداه، دریافت مدال کرامت حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف را روزی ما بگردان.

خدایا! نسل جوان ما را به سامان برسان.

خدایا! خیر و برکتت را بر معیشت مردممان نازل بفرما.

خدایا! این دولت خدمتگزار را، این دولت ولایتمدار و مردم‌دار را در رفع مشکلات کشور یاری بفرما.

خدایا! خطر نفوذی‌ها را از دولت ما دور بگردان.

خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم سایه پربرکت رهبر عزیزمان را مستدام بدار.

خدایا! عموم مریض‌ها، خصوصاً مریض‌های مورد نظر را شفای عاجل کَرَم فرما.

خدایا! توفیق شکر نعمت سلامتی و امنیت و دیانت و نظام اسلامی و رهبر خوب را به ما روزی بفرما.

خدایا! آنچه خواستیم و نخواستیم، خیرِ دین و دنیای ماست، به ما روزی بفرما.

برای شادی روح حضرت امام، شهدا و گذشتگانمان صلوات مرحمت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] الأمالی (للصدوق) ، جلد ۱ ، صفحه ۹۳ (حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی اَلْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ اَلْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ زَیْنِ اَلْعَابِدِینَ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ سَیِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ سَیِّدِ اَلْوَصِیِّینَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَطَبَنَا ذَاتَ یَوْمٍ فَقَالَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اَللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ اَلرَّحْمَهِ وَ اَلْمَغْفِرَهِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اَللَّهِ أَفْضَلُ اَلشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ اَلْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اَللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَهِ اَللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَهِ اَللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَهٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اَللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَهٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَهٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلاَوَهِ کِتَابِهِ فَإِنَّ اَلشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اَللَّهِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْعَظِیمِ وَ اُذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ اَلْقِیَامَهِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُمْ – وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَ اِرْحَمُوا صِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ وَ اِحْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لاَ یَحِلُّ اَلنَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لاَ یَحِلُّ اَلاِسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَیْتَامِ اَلنَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَى أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَى اَللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ اِرْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلاَتِکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ یَنْظُرُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا بِالرَّحْمَهِ إِلَى عِبَادِهِ یُجِیبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ یُلَبِّیهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ یُعْطِیهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ یَسْتَجِیبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَهٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَکُفُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَهٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى ذِکْرُهُ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لاَ یُعَذِّبَ اَلْمُصَلِّینَ وَ اَلسَّاجِدِینَ وَ أَنْ لاَ یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ « یَوْمَ یَقُومُ اَلنّٰاسُ لِرَبِّ اَلْعٰالَمِینَ  » أَیُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا اَلشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اَللَّهِ عِتْقُ نَسَمَهٍ وَ مَغْفِرَهٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ لَیْسَ کُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَهٍ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَهٍ مِنْ مَاءٍ أَیُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازٌ عَلَى اَلصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ اَلْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ عَمَّا مَلَکَتْ یَمِینُهُ خَفَّفَ اَللَّهُ عَلَیْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ کَفَّ فِیهِ شَرَّهُ کَفَّ اَللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ أَکْرَمَ فِیهِ یَتِیماً أَکْرَمَهُ اَللَّهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اَللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اَللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِیهِ بِصَلاَهٍ کَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَهً مِنَ اَلنَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِیهِ فَرْضاً کَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِینَ فَرِیضَهً فِیمَا سِوَاهُ مِنَ اَلشُّهُورِ وَ مَنْ أَکْثَرَ فِیهِ مِنَ اَلصَّلَوَاتِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اَللَّهُ مِیزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ اَلْمَوَازِینُ وَ مَنْ تَلاَ فِیهِ آیَهً مِنَ اَلْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ اَلْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ اَلشُّهُورِ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ اَلْجِنَانِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ مُفَتَّحَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُغَلِّقَهَا عَلَیْکُمْ وَ أَبْوَابَ اَلنِّیرَانِ مُغَلَّقَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُفَتِّحَهَا عَلَیْکُمْ وَ اَلشَّیَاطِینَ مَغْلُولَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُسَلِّطَهَا عَلَیْکُمْ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ فَقَالَ یَا أَبَا اَلْحَسَنِ أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ بَکَى فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا یُبْکِیکَ فَقَالَ یَا عَلِیُّ أَبْکِی لِمَا یُسْتَحَلُّ مِنْکَ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ کَأَنِّی بِکَ وَ أَنْتَ تُصَلِّی لِرَبِّکَ وَ قَدِ اِنْبَعَثَ أَشْقَى اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ شَقِیقُ عَاقِرِ نَاقَهِ ثَمُودَ فَضَرَبَکَ ضَرْبَهً عَلَى قَرْنِکَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْیَتَکَ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ ذَلِکَ فِی سَلاَمَهٍ مِنْ دِینِی فَقَالَ فِی سَلاَمَهٍ مِنْ دِینِکَ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَا عَلِیُّ مَنْ قَتَلَکَ فَقَدْ قَتَلَنِی وَ مَنْ أَبْغَضَکَ فَقَدْ أَبْغَضَنِی وَ مَنْ سَبَّکَ فَقَدْ سَبَّنِی لِأَنَّکَ مِنِّی کَنَفْسِی رُوحُکَ مِنْ رُوحِی وَ طِینَتُکَ مِنْ طِینَتِی إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى خَلَقَنِی وَ إِیَّاکَ وَ اِصْطَفَانِی وَ إِیَّاکَ وَ اِخْتَارَنِی لِلنُّبُوَّهِ وَ اِخْتَارَکَ لِلْإِمَامَهِ فَمَنْ أَنْکَرَ إِمَامَتَکَ فَقَدْ أَنْکَرَ نُبُوَّتِی یَا عَلِیُّ أَنْتَ وَصِیِّی وَ أَبُو وُلْدِی وَ زَوْجُ اِبْنَتِی وَ خَلِیفَتِی عَلَى أُمَّتِی فِی حَیَاتِی وَ بَعْدَ مَوْتِی أَمْرُکَ أَمْرِی وَ نَهْیُکَ نَهْیِی أُقْسِمُ بِالَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّهِ وَ جَعَلَنِی خَیْرَ اَلْبَرِیَّهِ إِنَّکَ لَحُجَّهُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَمِینُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ خَلِیفَتُهُ عَلَى عِبَادِهِ.)

[۳] سوره مبارکه بقره، آیه ۲۱ (یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)

[۴] سوره مبارکه مریم، آیه ۹۳

[۵] نهج البلاغه، خطبه ۵۰ (من کلام له (علیه السلام) و فیه بیان لما یخرب العالم به من الفتن و بیان هذه الفتن: إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْکَامٌ تُبْتَدَعُ، یُخَالَفُ فِیهَا کِتَابُ اللَّهِ وَ یَتَوَلَّى عَلَیْهَا رِجَالٌ رِجَالًا عَلَى غَیْرِ دِینِ اللَّهِ. فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ یَخْفَ عَلَى الْمُرْتَادِینَ، وَ لَوْ أَنَّ الْحَقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الْبَاطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَلْسُنُ الْمُعَانِدِینَ، وَ لَکِنْ یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ، فَهُنَالِکَ یَسْتَوْلِی الشَّیْطَانُ عَلَى أَوْلِیَائِهِ وَ یَنْجُو الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ الْحُسْنى.)

[۶] سوره مبارکه اعراف، آیه ۲۳ (قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ)

[۷] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۱ ، صفحه ۱۴۱ (یَا هِشَامُ لاَ دِینَ لِمَنْ لاَ مُرُوءَهَ لَهُ وَ لاَ مُرُوءَهَ لِمَنْ لاَ عَقْلَ لَهُ وَ إِنَّ أَعْظَمَ اَلنَّاسِ قَدْراً اَلَّذِی لاَ یَرَى اَلدُّنْیَا لِنَفْسِهِ خَطَراً أَمَا إِنَّ أَبْدَانَکُمْ لَیْسَ لَهَا ثَمَنٌ إِلاَّ اَلْجَنَّهُ فَلاَ تَبِیعُوهَا بِغَیْرِهَا.)

[۸] سوره مبارکه بقره، آیه ۳۵ (وَقُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّهَ وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَهَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ)

[۹] سوره مبارکه اعراف، آیه ۲۷ (یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّهِ یَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا ۗ إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ)

[۱۰] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۶۷ ، صفحه ۴۹ (وَ رُوِیَ عَنْ طَرِیقِ اَلْعَامَّهِ : أَنَّ اَلشَّیْطَانَ یَجْرِی مِنِ اِبْنِ آدَمَ مَجْرَى اَلدَّمِ.)

[۱۱] سوره مبارکه محمد، آیه ۷ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ)

[۱۲] لهوف، صفحه ۱۱۳ (فَلَمَّا لَمْ یَبْقَ مَعَهُ سِوَى أَهْلِ بَیْتِهِ خَرَجَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ کَانَ مِنْ أَصْبَحِ النَّاسِ وَجْهاً وَ أَحْسَنِهِمْ خُلُقاً فَاسْتَأْذَنَ أَبَاهُ فِی الْقِتَالِ فَأَذِنَ لَهُ ثُمَ‏ نَظَرَ إِلَیْهِ نَظَرَ آیِسٍ مِنْهُ وَ أَرْخَى عَیْنَهُ وَ بَکَى ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ اشْهَدْ فَقَدْ بَرَزَ إِلَیْهِمْ غُلَامٌ أَشْبَهُ النَّاسِ خَلْقاً وَ خُلُقاً وَ مَنْطِقاً بِرَسُولِکَ وَ کُنَّا إِذَا اشْتَقْنَا إِلَى نَبِیِّکَ نَظَرْنَا إِلَیْهِ فَصَاحَ وَ قَالَ یَا ابْنَ سَعْدٍ قَطَعَ اللَّهُ رَحِمَکَ کَمَا قَطَعْتَ رَحِمِی فَتَقَدَّمَ نَحْوَ الْقَوْمِ فَقَاتَلَ قِتَالًا شَدِیداً وَ قَتَلَ جَمْعاً کَثِیراً ثُمَّ رَجَعَ إِلَى أَبِیهِ وَ قَالَ یَا أَبَتِ الْعَطَشُ قَدْ قَتَلَنِی وَ ثِقْلُ الْحَدِیدِ قَدْ أَجْهَدَنِی فَهَلْ إِلَى شَرْبَهٍ مِنَ الْمَاءِ سَبِیلٌ فَبَکَى الْحُسَیْنُ علیه السلام وَ قَالَ وَا غَوْثَاهْ یَا بُنَیَّ قَاتِلْ قَلِیلًا فَمَا أَسْرَعَ مَا تَلْقَى جَدَّکَ مُحَمَّداً ص فَیَسْقِیَکَ بِکَأْسِهِ الْأَوْفَى شَرْبَهً لَا تَظْمَأُ بَعْدَهَا أَبَداً فَرَجَعَ إِلَى مَوْقِفِ النُّزَّالِ وَ قَاتَلَ أَعْظَمَ الْقِتَالِ فَرَمَاهُ مُنْقِذُ بْنُ مُرَّهَ الْعَبْدِیُّ لَعَنَهُ اللَّهُ تَعَالَى بِسَهْمٍ فَصَرَعَهُ فَنَادَى یَا أَبَتَاهْ عَلَیْکَ السَّلَامُ هَذَا جَدِّی یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ عَجِّلِ الْقَدُومَ عَلَیْنَا ثُمَّ شَهَقَ شَهْقَهً فَمَاتَ فَجَاءَ الْحُسَیْنُ حَتَّى وَقَفَ عَلَیْهِ وَ وَضَعَ خَدَّهُ عَلَى خَدِّهِ وَ قَالَ قَتَلَ اللَّهُ قَوْماً قَتَلُوکَ مَا أَجْرَأَهُمْ عَلَى اللَّهِ وَ عَلَى انْتِهَاکِ حُرْمَهِ الرَّسُولِ عَلَى الدُّنْیَا بَعْدَکَ الْعَفَاءُ. قَالَ الرَّاوِی: وَ خَرَجَتْ زَیْنَبُ بِنْتُ عَلِیٍّ تُنَادِی یَا حَبِیبَاهْ یَا ابْنَ أَخَاهْ وَ جَاءَتْ فَأَکَبَّتْ عَلَیْهِ فَجَاءَ الْحُسَیْنُ فَأَخَذَهَا وَ رَدَّهَا إِلَى النِّسَاءِ.)