عناوین

درس اخلاق مجازی دانشگاه امام صادق علیه السلام ـ جلسه چهارم

Share on print
چاپ
Share on email
ارسال

«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ‏».

«دعا» کهف اجابت است

«یُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَهِ».[۲]

دعا کهف اجابت است، دعا ابر باران‌زای رحمت الهی است، دعا سایه‌ی لطفِ حق است، دعا جذب و انجذاب بین خدای متعال و خلق خداست، دعا دلدادگی است، دعا جوشش محبّت است، دعا ارفاقِ خدای متعال بر بنده‌ی ضعیف است، دعا جبرانِ خسارت‌هاست، دعا رفع حجاب‌هاست، دعا زدودنِ تاریکی‌ها از آسمان دل است، دعا آشتی با خدای متعال و اجرای پیمان حق تعالی است که با بنده‌ی خود دارد، دعا بازگشت به فطرت است، دعا اعتراف به ربوبیت حق و نیاز ذاتی عبد به عنایت حق تعالی است، دعا روزنه‌ی هدایت است، دعا صفاست، دعا انس است، دعا خلوت است.

بهترین‌ها برای دعا

بهترین ظرف، بهترین زمان، بهترین فضا برای دعا ماه مبارک رمضان بود، ماه خدا ماه دعا و نیایش بود، و چون حال دعا در ماه مبارک رمضان بهترین حال بود، وجود مبارک امام زین العابدین صلوات الله علیه که خودشان سمبل دعا هستند، زینت دعا و اهل دعا هستند، سیّد و ولیّ اهل نیایش و راز و نیاز هستند در دعای وداع ماه مبارک رمضان خودشان سلام‌های متعددی به این ماه می‌دهند، و همه‌ی ما می‌توانیم در پرتو آموزه‌های سیّدالسّاجدین سلام الله علیه باور کنیم که ماه مبارک رمضان به معنای یک مقطعی از زمان که گذراست و سیّال است و تعریف‌هایی در حکمت و علوم مختلف برای آن شده است، بالاتر از آن را امام سجّاد صلوات الله علیه برای ماه مبارک رمضان ترسیم فرموده‌اند.

«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ»[۳]… زمان در ماه مبارک رمضان هم مأدبه الله و معدبه الله است، هم مائده است و هم فضای رعایتِ ادب محضرِ ربوبی است، و این ماه مخاطبِ سالکین الی الله است و سلام‌های ما را دریافت می‌کند، همانگونه که ما به کربلا سلام می‌کنیم، به زمین‌های مقدّس اعتقاد داریم که این‌ها محلِ جوششِ حضرت حق است و در روز قیامت شاهد هستند، مساجد بصورت کشتی‌ها در صحنه‌ی قیامت اهل مسجد را به ساحل نجات و سعادت می‌برند، حقیقتِ ماه مبارک رمضان فوقِ عقولِ ماست، ظرفِ نوری قرآن کریم است، و ظرف نزول همه‌ی ملائکه است، و یک حقیقتِ حیّ شاعرِ دریافت‌کننده‌ی عبادت‌های ما و صندوقِ نیازهای حضرت حق سبحانه و تعالی است، و باید با آن صحبت کرد و از او عذرخواهی کرد و با او عشق‌بازی کرد، و باید از برکاتی که برای میهمان الهی داشت یاد کرد و این ارمغان‌ها و تحفِ ماه مبارک رمضان را در خزائنِ الهی سپرد و از دستاوردهای آن حفاظت کرد.

جستاری بر دعای وداع با ماه مبارک رمضان امام سجّاد صلوات الله علیه

«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ»، سلام به تو ای مجاور، ای همسایه، ای سایه‌ی رحمت الهی، که خیلی چیزها در مجاورت تو نصیبِ ما شد، یکی از آن‌ها هم رقّت قلوب بود.

اساساً جایگاه دعا و پایگاه دعا رقّت قلب است، «اَنَا عِندَ المُنکَسِرَهِ قُلُوبُهُم»،[۴] خدای متعال آدرسِ خود را به پرسشگران ارتباط با خدا و جویندگان آدرسِ کوی دوست و بارگاه حبیب و دلبر به وضح می‌فرماید که من در دل‌های شکسته هستم.

تا زمانی که دل نشکند انسان خدای متعال را نمی‌یابد، با فکر قبول می‌کند ولی بیگانه است، محجوب است، مهجور است، وقتی که دل می‌شکند انسان وصل می‌شود، خدای متعال در جانِ انسان جلوه می‌کند، انسان نور وصال را با اشک و سوز و آه و انکسار خود در زوایای جان خود دریافت می‌کند، و مسیر حرکت تا بی‌نهایت را به وضوح شهود می‌کند و خود را در خطّ سیر می‌بیند. «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ».

یکی از برکات ماه مبارک رمضان رقّت قلب بود.

قساوت قلب در روایات ما بعنوان بیماری یاد شده است، خروج از مسیر فطرت به حساب آمده است، و کسانی که می‌خواهند آسیب‌های مسیرِ وصال را بیابند، باید در روایات غور کنند تا ببینند چرا دل سنگ می‌شود، «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً»،[۵] می‌فرماید که دل‌های آن‌ها سخت شد، تا آنجا که سنگ شد، «فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ» ، نه! ای کاش سنگ بود، بعضی از سنگ‌ها از خوف خدای متعال می‌افتند، و گاهی اوقات چشمه از بعضی از سنگ‌ها می‌جوشد، «یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ»، تجلّی خدای متعال بر کوه طور، این کوه را متلاشی کرد و کوه بودنِ او را به دست فناء سپرد، «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ»،[۶] هم حقیقتِ نوری و هدایتی خدای متعال اگر بر کوهی بتابد، بر کوه أنانیّت عبد سالکی پرتو افکند، او را که خود مانع است از میان برمی‌دارد، و بجای آن خدای متعال باقی می‌ماند.

محبّت جلوه‌های خدای متعال، که یکی از جلوه‌های حق قرآن کریم است و ظرف تجلّی قرآن کریم از نظر زمانی ماه مبارک رمضان است و از نظر مکانی هم قلب مقدّس حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، و قلوب اولیاء الله هم می‌تواند مهبط ملائکه الله باشد، می‌تواند منزلگه قرآن کریم باشد، و جلوه‌ی دیگر قرآن کریم، جلوه‌ی دیگر حق تعالی که عدل قرآن کریم است، محبّت ائمه اطهار علیهم السلام است، که فرمود: «لَوْ أَحَبَّنِی جَبَلٌ لَتَهَافَتَ»،[۷] حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه فرمودند: اگر محبّت من به کوه می‌رسید دیگر کوهی باقی نمی‌ماند.

ای کاش وجود ما هم در معرض نسیم قرآن کریم و قرآن ناطق خدای متعال که ائمه اطهار علیهم السلام هستند قرار بگیرد ولی از سنگ سخت‌تر نباشد، اگر سنگ هم هست بشکند، اگر سنگ هم هست انفجاری در آن رخ بدهد، «لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ».

نکند ماه رمضان دل ما را نرم نکرده باشد، نکند ما را با وادی دعا و نیایش و عشق و پرستش آشنا نکرده باشد، نکند در ماه مبارک رمضان هم حلاوت انس حق تعالی و بریدن از ما سوی الله خود را به کام جان ما و به ذائقه‌ی ما نرسانده باشد و همچنان دنیا برای ما شیرین باشد و گناه برای ما مرغوب باشد، ولی نسبت به به طاعت حق و خلوت با خدای متعال و ترک معاصی و انجام فرائض کسالت داشته باشیم و مانند جسم مریضی که نسبت به غذاهای مطبوع دافعه نشان می‌دهد، ما هم اینچنین بوده باشیم، به خدای متعال پناه می‌بریم.

در ماه مبارک رمضان دل‌ها هم رقیق می‌شود و بنده حالت عبودیت پیدا می‌کند و تمام شراشرِ وجود او در پرستش حق تعالی قرار می‌گیرد و عبودیت آینه‌ی ربوبیّت است، هیچ وقت آینه خودش را نشان نمی‌دهد، آینه خلق شده است که تصویر روبرو را نشان بدهد، آینه خلق شده است که رخ یار را نشان بدهد، اگر دل ما رقیق شده باشد این دل جمال الهی را نشان می‌دهد و دعای امام باقر علیه السلام در صحرهای ماه مبارک رمضان در حق او مستجاب شده است، «اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ جَمالِکَ بِاَجْمَلِهِ وَکُلُّ جَمالِکَ جَمیل»، خدای متعال هم خودش و تمام آثار و افعالش جمیل است، ولی دلی که محجوب است، دلی که مهجور است، دلی که مریض و علیل است، او که لذّت شهود جمال را درک نمی‌کند، گرفتارِ قاذورات است، و این دعاهای امام سجّاد علیه الصلاه و السلام برای ما گنج‌های عظیمی است، و اکسیر اعظم است که ما را تکان می‌دهد و با بارگاه ربوبی مرتبط می‌سازد.

ماه مبارک رمضان، ماه تجلّی کَرَمِ حضرت حق سبحانه و تعالی

چیزی که در این فرصت تناسب دارد که متوجّه و متذکّر و هوشیار باشیم این است که ماه مبارک رمضان ماه تجلّی کَرَم حق تعالی بود، خدای متعال در هر افطار میلیون‌ها گرفتار و مغلول و محبوسِ جهنّم را از جهنّمِ نفس آزاد کرد و از آتشِ هجران نجات داد، و خدای متعال می‌داند که در لیالی قدر چقدر از آدمیانی که استحقاق هم نداشتند، ولی «آخر من یشفع هو أرحم الرّاحمین»،[۸] آن کسی که از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و امام زمان ارواحنا فداه و پدر و مادر مهربان‌تر و دلسوزتر و رفیق‌تر و شفیق‌تر است خودِ خدای متعال است، همه را بخشید.

«لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»،[۹] اگر کسی هشتاد سال زحمت می‌کشید تا از حجب ظلمانی و نورانی عبور کند ولی اندر خم یک کوچه باقی مانده بود، ره صد ساله را به همراهی حضرت خضر علیه السلام در شب قدر طی کرده است.

توفقیات ماه مبارک رمضان، توبه‌ی ماه مبارک رمضان، صدقات ماه مبارک رمضان، اطعام‌های ماه مبارک رمضان، شب زنده‌داری‌های ماه مبارک رمضان، حالات خوشِ نیایش‌ها و جلسات جمعی قرآن کریم ماه مبارک رمضان، همه‌ی این‌ها مواد پذیرایی خدای متعال بود، خدای متعال با این‌ها از ما پذیرایی کرد.

خدای متعال چلچراغ‌هایی در بارگاه خودش که همان دل ماست روشن کرد، اما آیا حواس ما هست که چه گنج و سرمایه‌ای نصیب ما شده است؟ آیا تدبیری برای صیانت و حفاظت از دستاوردهای این ماه عزیز و این مجاور کریم منظور کرده‌ایم؟ آیا بیدار هستیم یا فقط همان بیداری شب قدر بود و تمام شد؟ اگر انسان به خواب برود دزد به سراغ او می‌آید، ابتدا انسان را خواب می‌کنند، سیم‌های چراغ‌ها را قطع می‌کنند، وقتی فضا تاریک شد راه‌زن‌ها وارد می‌شوند و ثروت راهیان را به غارت می‌برند. چه کنیم؟

ان شاء الله خدای متعال مرحوم آیت الله بهجت اعلی الله مقامه الشّریف و روحی فداه را با اولیای خودش محشور بدارد که محشور هست و ما را هم با ایشان محشور بدارد. مکرر دعای کارسازِ زیبایی را به ما خطاب می‌کردند و دعا می‌فرمودند، «ثَبَّتَکَ اللَّهُ بِالقَولِ الثّابِتِ فِی الحَیاهِ الدُّنیا وَفِی الآخِرَهِ»، و در سوره مبارکه ابراهیم می‌خوانیم که «یُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذینَ آمَنوا بِالقَولِ الثّابِتِ فِی الحَیاهِ الدُّنیا وَفِی الآخِرَهِ»،[۱۰] اگر چشمه‌ی ایمان نخشکد و نهال‌های عمل صالح را آبیاری کند، خدای متعال ثبات قدم می‌دهد، اما اگر ایمان ضعیف شد و آب کافی نبود و حال عمل صالح یا کشت نشد یا از آن مراقبت نشد از بین می‌رود.

لذا خواندن دعای غریق برای دوره‌ی آخرالزمان جزو نسخه‌های خاصّ امام جعفر صادق علیه السلام برای کسانی که علاقه به عاقبت به خیری دارند است، «یَا اللهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ».[۱۱]

چگونه حواس ما به امانات الهی باشد؟

در کلمه‌ی نهایی این محفل به دل‌های فرهیختگان جوان و عاشقان فضل و فضیلت و دلدادگان به خدای متعال و راه خدا و راهیان خدا این است که بدانیم «اِلهی لَمْ یَکُنْ لِی حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِکَ»،[۱۲] خدایا! من توانی در خودم نمی‌بینم که از شرّ شیطان و نفس خودم در امان باشم، اگر بخواهم در امان زیست کنم و پاک زندگی کنم و پاک بمیرم و با پاکان محشور بشوم، باید رشته‌ی محبّت تو به قلب من وصل بشود، «اِلا فِی وَقْتٍ أَیْقَظْتَنِی لِمَحَبَّتِکَ»، خدایا! اگر من را دوست نداشتی که مسلّماً من را دعوت نمی‌کردی، من ماه مبارک رمضان میهمان تو بودم، تو کریم هستی، اگر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرموده است که «أکرَمَ الضّیف»، این اکرام را از تو گرفته است ولی کرامتِ تو ذاتیِ خودت هست، خدایا! میهمان بودم، هر چه به من دادی، که باور نمی‌کنم نداده باشی و کریمانه نداده باشی، خدایا! بجز در صندوق محبّت خودت نمی‌توانم این‌ها را نگه دارم، خدایا! من را دوست بدار و شیرینی محبّت خودت را به من بده، «اِلا فِی وَقْتٍ أَیْقَظْتَنِی لِمَحَبَّتِکَ».

لذا بر ماست که هر چه خدای متعال به ما عنایت می‌کند بدانیم که امانت الهی است و باید به خود او برگردانیم و بگوییم: خدایا! خودت داده‌ای و خودت حافظ و نگهدار و نگهبان باش، و صندوق‌هایی که خدای متعال برای حفاظتِ دستاوردهای ماه مبارک رمضان و جلوه‌های حبّ و هدایت خودش قرار داده است وجود نازنین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و دوازده وصیّ پاک او و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند، لذا این‌ها امناء الله هستند و ما باید هر چه خوبی داریم که خدای متعال داده است و از بستر وجود این بزرگواران به ما رسیده است در صندوقِ خودِ این بزرگواران به ودیعت بگذاریم و مطمئن باشیم که هنگام مردن به داد ما می‌رسند و این ذخائر را برای ابدیّت ما سفره‌ی زندگی ما قرار خواهند داد.

دعا

خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهم ما را از اکرام شدگان ماه مبارک رمضان قرار بده.

خدایا! آنچه نصیب ما شده است را برای ما نگه دار.

خدایا! آنچه به اولیای خاصّ خودت در ماه مبارک رمضان داده‌ای، به ما هم بدون استحقاق عطاء بفرما و آنچه که روزی نمودی در صندوق وجود امام زمان ارواحنا فداه و اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین به امانت قرار بده و این‌ها را هنگام مرگ و شب اول قبر و زندگی برزخی ما مایه‌ی سعادت ما قرار بده.

خدایا! توقع داریم، میهمان تو بوده‌ایم و هنوز خیلی فاصله پیش نیامده است، تو تقاضای میهمان را رد نمی‌کنی، تو را به اولیاء و انبیاء و مقرّبین و شهدا و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و حضرت علی اصغر سلام الله علیه قسم می‌دهیم، هم انتخاباتی آبرومند و عزّت‌ساز و هم رئیس جمهوری مؤمن و مردمی و ولایتمدار و محورِ وحدت و اتحاد و استکبارستیز و فسادستیز و فرهیخته و خوش سابقه و خوش نام نصیب ما بگردان.

خدایا! آنچه که سوء مدیریت و موجب بهم ریختگی و یأس شده است را به فرصت و امید تبدیل بگردان.

خدایا! سایه‌ی پُربرکت علمدار انقلاب و کانون امید و ستون امنیت و تکیه‌گاه مقاومت، رهبر معظم انقلاب را با اقتدار و عزّت مستدام بدار.

خدایا! حضور مردم را در صحنه‌ی انتخابات و انتخاب احسن را مایه‌ی فزونی اقتدار و عزّت نایب امام زمان ارواحنا فداه و مایه‌ی شکر ایشان و همه‌ی ما قرار بده.

خدایا! امام زمان ارواحنا فداه را در همین زمان برسان و ما را از خدمتگزاران و فداکاران آن حضرت مقرر بدار.

خدایا! تو را به جوانمردان عالم که ائمه اطهار علیهم السلام هستند قسم می‌دهیم نسل جوان ما را به ساحل نجات برسان.

برای شفای همه‌ی مریض‌ها و مریض‌های مورد نظر عنایت بفرمایید هم صلوات و هم حمد شفاء قرائت بفرمایید.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] سوره مبارکه ابراهیم، آیه ۲۷ (یُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَهِ ۖ وَیُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِینَ ۚ وَیَفْعَلُ اللَّهُ مَا یَشَاءُ)

[۳] صحیفه سجّادیه، دعای ۴۵، فراز ۲۸ (السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ .)

[۴] منیه المرید، صفحه ۱۲۳

[۵] سوره مبارکه بقره، آیه ۷۴ (ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً ۚ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَهِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ)

[۶] سوره مبارکه حشر، آیه ۲۱ (لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ)

[۷] نهج البلاغه، حکمت ۱۱۱ (وَ قَالَ (علیه السلام): وَ قَدْ تُوُفِّیَ سَهْلُ بْنُ حُنَیْفٍ الْأَنْصَارِیُّ بِالْکُوفَهِ بَعْدَ مَرْجِعِهِ مَعَهُ مِنْ صِفِّینَ وَ کَانَ [مِنْ أَحَبِ] أَحَبَّ النَّاسِ إِلَیْهِ: «لَوْ أَحَبَّنِی جَبَلٌ لَتَهَافَتَ».)

[۸] علم الیقین ، جلد ۲، صفحه ۱۳۲۵

[۹] سوره مبارکه قدر، آیه ۳

[۱۰] سوره مبارکه ابراهیم، آیه ۲۷  (یُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذینَ آمَنوا بِالقَولِ الثّابِتِ فِی الحَیاهِ الدُّنیا وَفِی الآخِرَهِ ۖ وَیُضِلُّ اللَّهُ الظّالِمینَ ۚ وَیَفعَلُ اللَّهُ ما یَشاءُ)

[۱۱] کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق جلد ۲، صفحه ۳۵۱ (وَ بِهَذَا الْاِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ وَجَدْتُ بِخَطِّ جَبْرَئِیلَ بْنِ اَحْمَدَ حَدَّثَنِی الْعُبَیْدِیُّ مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ‏ قَالَ اَبُو عَبْدِ الله(ع):‏ «سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَهٌ فَتَبْقَوْنَ بِلَا عَلَمٍ یُرَى وَ لَا اِمَامٍ هُدًى وَ لَا یَنْجُو مِنْهَا اِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِیقِ قُلْتُ کَیْفَ‏ دُعَاءُ الْغَرِیقِ‏ قَالَ یَقُولُ یَا الله یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ فَقُلْتُ یَا اللهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ قَالَ اِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُقَلِّبُ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ وَ لَکِنْ قُلْ کَمَا اَقُولُ لَکَ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِک)

[۱۲] مناجات شعبانیه