«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
مقدّمه
ماه مبارک رمضان با همه‌ی برکاتی که بهمراه داشت گذرا بود و رفت، ولی چیزی که توقّع است از ماه مبارک رمضان به ما رسیده باشد و خدای متعال توفیق بدهد که ما نگه داریم «تقوا» است، «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»،[۲] خدای متعال روزه را واجب فرمود تا ما با ریاضت یک ماهه‌ای که تحمّل و تجربه کردیم به گنج تقوا، یعنی بدست آوردن یک سنگر همیشگی، یک سپر، یک زره، یک سلاح و تجهیزاتی که دشمن دیگر نتواند به ما نفوذ کند و دارایی ما را به غارت ببرد، «أَنَّ التَّقْوَى دَارُ حِصْنٍ عَزِیزٍ»،[۳] وجود مقدّس حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه در نهج البلاغه دارند که تقوا «دَارُ حِصْنٍ عَزِیزٍ» است، این خانه یک دژی است که شکست ناپذیر است، هر کسی که به تقوا رسید درواقع به اقتدار مطلق رسیده است، به فوز و فلاح نائل شده است و دیگر بیمه شده است و در خط می‌ماند و سقوط نمی‌کند.
رسیدن به یک چنین حقیقت و نور و وجود و توانمندی مورد انتظار بوده است.
قدر و اهمیّت ماه مبارک رمضان
ماه مبارک رمضان به قدری مهم است که فرمود: اگر مردم می‌دانستند ماه مبارک رمضان چه دارد، آرزو می‌کردند که این ماه همیشگی باشد و هیچ وقت از این سفره فاصله نمی‌گرفتند، و پروردگار عزیز در قرآن کریم دو تحفه‌ی بزرگ را برای ماه مبارک رمضان معرّفی فرموده است، یک مورد مسئله‌ی انزال قرآن کریم در این ماه بود، دوم هم مسئله‌ی وجود شب قدر است، و شب قدر را هم اینطور فرمود اینطور نیست که با هزار ماه موازنه داشته باشد، «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»،[۴] یعنی عبادت هشتاد سال، یک عمر متعارف، اگر توفیق باشد کسی تمام عمر خود را اهل مراقبه باشد و عمر خود را در پیشگاه خدای متعال ذخیره کرده بود، در یک کفه بگذارند، و بیداری دل در شب قدر را هم در کفه‌ی دیگری بگذارند، حاصلِ این یک شب بیشتر از آن هشتاد سال است، «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»، و خدای متعال چنین ذخیره‌ای را نه بر اساس استحقاق ما، بلکه بر اساس واهب العطایا بودنِ خود، وهاب است و رایگان می‌دهد، کَرَم و منّت خدای متعال ابتدایی است نه عکس العملی، پاداشی نیست، خدای متعال کَرَم کرده است، خواسته است این مسیر ابدیتی که ما در پیش داریم و با حرکت معمولی سنواتی به مقصد اعلی نمی‌رسیم، یک شب را در سال قرار داد که در آن شب بصورت جهشی بالا برویم، فاصله را با مبدأ متعال کم کنیم، با درجات قرب بیشتر بالا برویم، و بجایی که باید برسیم، در شب قدر سرعتی درخورِ رسیدن به او داشته باشیم.
بیچاره کسی است که در این ماه چیزی بدست نیاورده است، از این شخص رسماً در روایات متعدد بعنوان «شقی» یاد شده است، اهل شقاوت است، کسی که ماه مبارک رمضان بر او گذشته است ولی گناهان خود را از بین نبرده است، اساساً وجه تسمیه‌ی ماه مبارک رمضان دو چیز است و هر دو هم صادق است، یک مورد «رمض» باران پاییزی است که گرد و غبار تابستانی را می‌شوید و می‌برد، دوم هم «رمض» به معنای «احترق» است، اینکه آتش یک چیز آلوده‌ای را بسوزاند و از بین ببرد. ماه مبارک رمضان می‌آید و گناهان را می‌شوید یا رذیلت‌سوز است، پلیدی‌ها و حجاب‌های درونی را خاکستر می‌کند و انسان بعد از ماه مبارک رمضان سبک‌بال و چابک است.
بار گناه و غفلت و رذیلت و تعلّقات قبل از ماه مبارک رمضان حرکت را کند کرده بود، وقتی شخص می‌خواست بپرد پر و بالِ او بسته بود، ولی خدای متعال در ماه مبارک رمضان این پر و بال را آزاد کرد.
«استقلال» و جوانب آن
رسیدن به استقلال، رسیدن به عزّت، رسیدن به خودکفایی کارِ آسانی نیست، چقدر شهید داده شد تا این مملکت به استقلال رسید و نسبت به شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» شعور پیدا شد و این شعار به شعور تبدیل شد و این شعور حقیقتِ استقلال و عزّت و مامی‌توانیم و اهتزاز پرچم حکومت الهی… همه‌ی این‌ها حاصلِ خون‌های زیادی بود، شهدای خیلی زیادی از علمای بزرگوار و جوان‌های پاکدل از طبقات مختلف فداکاری کردند و در این راه جان دادند تا این موهبتِ الهی نصیبِ ملّت شد، بدست آوردنِ این مهم فداکاری نیاز داشت، گذشت نیاز داشت، تحمّل رنج‌ها را نیاز داشت، ولی نگهداری آن هم بدونِ آن فداکاری و تلاش و جدّیت ممکن نیست.
حکما فرموده‌اند علّت مبغیه همان علّت محدثه است، تمام علل و عواملی که در حدوث یک بنای عزّت و یک کاخ سعادت، برای جوشش یک چشمه‌ی غیرت و یک چشمه‌ی معرفت و یک چشمه‌ی توحید پیش می‌آید، برای بقای آن هم باید همان علل باشد، هر کجا که علّت منتفی شد معلول هم منتفی می‌شود، و لذا در این چهل و دو سال، همیشه تنورِ انقلاب مشتعل بوده است، و پروانه‌های شمع مکتب و توحید و استقلال و عزّت و حفظ ناموس در این آتش قربانی شده‌اند، هیچ مقطعی نبوده است که ما شهید نداشته باشیم، یا اینکه ما از روحیه‌ی انقلابی و فداکاری و ایثار و گذشت بی‌نیاز باشیم.
نکاتی در مورد تعقیبات
در مسائل معنوی و فردی هم همینطور است، اگر کسی از مواعد عرشی ماه مبارک رمضان بهره‌مند شد، حفظ دستاوردهای معنوی ماه مبارک رمضان همان روحیه‌ی رمضانی را نیاز دارد، همان صیانت از نفس را می‌خواهد، همان کنترل چشم و زبان و جوارح و جوانح لازم است، وگرنه خرمنی که یک کشاورز با خون جگر یک سال فراهم کرده است در یک لحظه و یک غفلت، یک آتشسوزی با یک جرقه شروع می‌شود و همه‌ی خرمنِ آن کشاورز می‌سوزد و حاصلِ سالِ او بر باد می‌رود.
این است که فرموده‌اند: «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ»،[۵] نکند غفلت کنیم، کجا بودیم؟ چه کسی ما را دعوت کرده بود؟ این یک ماه در محضرِ چه شخصی مشرّف بودیم؟ آن لحظات و آن سحرها و آن افطارها و آن تلاوت‌ها و آن حرکت‌های جهادی و آن تعلیم و تعلّم رمضانیّه، و از همه‌ی این‌ها بگذریم خدای متعال ما را به نوعی پذیرفته بود که حتّی خوابِ ما را هم بعنوان سرمایه از ما می‌خرید، «أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَهٌ»،[۶] آیا حیف نیست که انسان چنین کریمی را از یاد ببرد و از سفره‌ی او کنار بگیرد؟
این نمازی که ما می‌خوانیم، خدای متعال از شدّت علاقه‌ای که نسبت به ما داشته است برای ما تعقیبات نماز مقرر نموده است، واجب تمام شد، اما جدا نشو، بنشین تا کمی انس داشته باشیم.
این تعقیبات ذیلِ آن انس الزامی است، نمی‌آمدی، من تو را مجبور کردم و آوردم، حال که چشیده‌ای چرا می‌خواهی زود بلند شوی و از نزد ما بروی؟ مگر عزیزتر از ما سراغ داری؟ می‌خواهی به کجا بروی؟ بنشین و کمی انس داشته باش، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها روزنه‌ی ارتباط است، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بخوان، آیت الکرسی بخوان، تعقیباتی انجام بده، برای هر نمازی تعقیبات مشترکی داریم، این‌ها جلوه‌های عشق خدای متعال به بنده‌ی خود است، می‌خواهد بگوید من عاشق تو هستم و نمی‌خواهم از من جدا بشوی، می‌خواهم با من باشی.
ماه مبارک رمضان هم که یک ماه روزه‌ی واجب داشت تمام شد، مستحب است که شش روز بعد از عید فطر روزه بگیریم، این همان تعقیبات است، خدای متعال بنده‌ی خود را دوست دارد و عاشقِ بنده‌ی خود است، خدای متعال خیلی دوست دارد که با بنده‌ی خود مأنوس باشد، خدای متعال خیلی بنده‌ی خود را دوست دارد و دوست دارد که بنده‌ی او با او عشق کند.
خودتان و اعمالتان را به حضرت حجّت ارواحنا فداه بسپارید
آنچه خدای متعال داده است را به خود خدای متعال بسپارید، به امین خدای متعال که حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف هستند بسپارید، حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف امین الله هستند، حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم امین الله هستند، ائمه علیهم السلام را با زیارت امین الله زیارت می‌کنید، این بزرگواران امناء الرحمن هستند، وجود نازنین حضرت حجّت ارواحنا فداه صندوقدار خدای متعال است، این روزه‌ی خودتان را در آن صندوق بگذارید و بگویید: آقا! به خودم اطمینان ندارم، می‌ترسم راهزنی از من سرقت کند، می‌ترسم هرچه از خدای متعال گرفته‌ام را بر باد بدهم، با یک نگاهِ حساب نشده، با یک حرفِ نسنجیده، با یک غفلت، می‌ترسم بسوزم و حاصل رمضان خود را بسوزانم.
خودتان را به حضرت حجّت ارواحنا فداه بدهید، روزه‌ی خودتان را هم به حضرت حجّت ارواحنا فداه بسپارید، حضرت حجّت ارواحنا فداه امین خدای متعال هستند و برای شما حفاظت می‌کنند.
خوب شدن واقعاً مشکل است
لذا خوب شدن واقعاً مشکل است، «فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَهَ * وَ ما أَدْراکَ مَا الْعَقَبَهُ * فَکُّ رَقَبَهٍ»،[۷] این عقبه است، وجود نازنین حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه می‌فرمودند، گاهی فریاد می‌کشیدند تا همه بشنوند، «تَجَهَّزُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ، فَقَدْ نُودِیَ فِیکُمْ بِالرَّحِیلِ»،[۸] مجهز بشوید، بار خودتان را ببندید، مسافرت در پیش دارید، بعد هم می‌فرمودند: «فَإِنَّ أَمَامَکُمْ عَقَبَهً کَئُوداً»، گردنه‌های سختی در پیش دارید.
هر کسی بخواهد به بهشت برسد باید بداند که بهشت اعلی علییّن است، بالا رفتن سخت است، خودتان را برای پرواز آماده کنید، «حُفَّتِ اَلْجَنَّهُ بِالْمَکَارِهِ»،[۹] بهشت به سختی‌ها محفوف است، ولی شهوات سقوط است، سقوط لحظه‌ای است، به هُل دادن هم نیازی ندارد، وقتی شما به لب بام آمدید اگر یک لحظه غفلت کنید، حتّی اگر کسی شما را هُل ندهد هم شما خواهید افتاد، جاذبه‌ی زمین است دیگر، جاذبه‌های شهوت انسانِ زمینی را می‌اندازد و نیازی به هُل دادن نیست، ولی بالا رفتن به مراقبه و نماز و توبه و توسّل و همراهی با صادقین نیاز دارد، وگرنه سقوط می‌کنیم.
حضرات معصومین علیهم السلام برای خوب ماندن هشدار می‌دهند که مواظب باشید و از شیطان عبرت بگیرید، شیطان از شما خوش‌سابقه‌تر بود، مدّت عبادت شیطان طولانی‌تر از شما بود، جای شیطان از جای شما مقدّس‌تر بود، با ملائکه بود، شش هزار سال نماز و روزه داشت، ولی با یک تکبّر لحظه‌ای همه را از دست داد، شما که آن سابقه را ندارید و آنقدر ذخیره ندارید چطور اینقدر بی‌هوا خودتان را رها می‌کنید؟ شما دشمن دارید.
این موجود بدبخت که بدعاقبت شد و گرفتارِ سوءعاقبت شد، یک اشرافی بر همه‌ی شما دارد، رگ همه‌ی شما را هم می‌داند، لذا دارایی شما را با یک غفلت غارت می‌کند.
این خطبه‌ی قاصعه‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه را ان شاء الله حتماً ببینید، اگر عمری داشتیم بعد از حدیث عنوان بصری، شاید مروری بر خطبه‌ی قاصعه‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه در نهج البلاغه داشته باشیم.
به کَرَمِ خدای متعال خوشبین باشیم
لذا نکته‌ی اول برای همه‌ی ما این است که به کَرَمِ خدای متعال خوشبین باشیم، خدای متعال همه‌ی ما را بخشیده است، او اکرم الاکرمین است، ماه مبارک رمضان بهانه بود، خدای متعال می‌خواست جوششِ کَرَمِ خود را نشان بدهد، خدای متعال می‌خواست سعه‌ی رحمتِ خود را به ما نشان بدهد، خدای متعال ما را آزاد کرده است، خدای متعال ما را بخشیده است، امام زمان ارواحنا فداه ما را در شب قدر نگاه کرده‌اند، خیلی چیزها بدست آورده‌ایم، ذخایرِ خیلی زیادی داریم، اما شما را به حضرت اباالفضل العباس علیه السلام قسم می‌دهم که بیایید تا رایگان از دست ندهیم، حداقل این حال و هوای ماه مبارک رمضان ما را به انداز‌ی نیم‌سال ببرد، با همین هوا و با همین فضای قداست و پرهیز از آنچه که مکروهِ خدای متعال است و انس با آن چیزی که محبوب خدای متعال است.
به حبل الله چنگ بزنیم
و در این راستا جمله‌ای از وجود نازنین حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه که وقتی عنوان بصری با آن رنج و دردی که از جداییِ حضرت احساس کرد، دیوانه کنی هر دو جهانش بخشی، یک مرتبه یک رخ به انسان نشان می‌دهند و سپس رخ را پنهان می‌کنند و انسان را بیچاره می‌کنند، حال در اینجا عنوان بصری در حد یک دیدار وصل شد… اگر امام زمان ارواحنا فداه را یک مرتبه به انسان نشان بدهند و بعد هم پرده را بیندازند دلِ انسان وصل شده است، ممکن است بصر انسان نبیند ولی دیگر بصیرتِ انسان وصل است و انسان شارژ است، «ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى»[۱۰] …
وقتی وجود مقدّس حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به آن مرحله‌ی قرب نهایی رسیدند تدلّی کردند، رها نشدند، چسبیدند و دیگر این دامان را رها نکردند.
این سفره‌ی ماه مبارک رمضان تدلّی می‌خواهد، رحمتی که خدای متعال نازل کرد، وقتی قرآن کریم را نازل کرد، مغفرتی که داشت، موهبت‌هایی که داشت، هیچ کدام از آن‌ها انداختنی نبود، رشته‌هایی بود که در اختیار ما قرار داد تا چنگ بزنیم و رها نکنیم و بالا برویم، اگر ما این رشته‌ها را رها نکنیم ما را بالا می‌کشند، تو این رشته را رها نکن که خواهی افتاد، این قرآن کریم حبل الله است، رشته است، این قرآن ناطق یعنی امام زمان ارواحنا فداه و حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین حبل الله هستند، ماه مبارک رمضان ما را با این بزرگواران وصل کرده است، جدا نشوید، این بودنِ با این بزرگواران، بودنِ با قرآن کریم، جدانشدن از قرآن کریم، آن روح و ریحانی که ماه مبارک رمضان با تجلّیات قرآنی و ولایی به ما داده است، باید از این‌ها جدا نشویم و غفلت نکنیم و از این کشتی بیرون نشویم، این کشتی رکود ندارد، ما را به سوی ساحل بی‌نهایت می‌برد، اگر در کشتی بودیم که اهل نجات هستیم، هر لحظه که از کشتی خارج شدیم در این طوفان‌ها و گرداب‌ها غرق می‌شویم.
ادامه‌ی جستاری بر حدیث عنوان بصری
حال امام جعفر صادق علیه السلام دلِ عنوان بصری را بردند، بعد هم فرمودند به دنبال همان کسانی برو که تا بحال می‌رفتی که من وقت ندارم، ولی عنوان بصری دل داده بود و بیچاره شده بود و مگر می‌توانست رها کند؟ بالاخره صبر او تمام شد و توسّلی کرد و کنار قبر مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نمازی خواند و به پشت در آمد و بالاخره در باز شد، اگر کسی در بزند و اصرار کند و عقب‌نشینی نکند بالاخره صاحبخانه در را باز می‌کند و علّت را جویا می‌شود.
در باز شد و عنوان بصری وارد شد و سلام کرد، حضرت هم جواب سلام دادند و فرمودند: «اجْلِسْ»،[۱۱] این بزرگترین کرامت و اکرامی بود که حضرت در مورد این میهمان خود فرمودند «بنشین».
اگر به او غذاهای خوب و میوه‌های لذیذ داده بودند این مقدار اهمّیت نداشت که حضرت به او اجازه‌ی جلوس در محضرِ خود را دادند، حضرت فرمودند: بنشین.
حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه ابوحنیفه را راه ندادند، وقتی هم بدون اذن وارد شد حضرت به او اجازه‌ی نشستن ندادند و این آمدنِ او را غاصبانه تلقّی نمودند.
آقای بهجت رضوان الله تعالی علیه گاهی از قول استادشان حضرت آیت الحق آمیرزا علی آقای قاضی اعلی الله مقامه الشّریف نقل می‌فرمودند و گاهی هم خودشان تأکید می‌کردند که وقتی به زیارت امام می‌روید بدون اذن دخول نروید، و زمان اذن دخول هم طوری باشد که اطمینان پیدا کنید که اجازه داده‌اند، و علامت جواز هم همان گریه‌ی شماست، رقّت قلب شماست.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ»،[۱۲] امام زین العابدین صلوات الله علیه سلام‌های متعددی به ماه مبارک رمضان می‌دهند، سلام‌های مختلفی که شما در زیارت آل یاسین به امام زمان ارواحنا فداه می‌دهد، امام سجّاد صلوات الله علیه هنگام وداع به ماه مبارک رمضان می‌فرمایند، یک سلام حضرت این است که «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ» سلام به این مجاوری که قلب‌ها را در این مجاورت رقیق کرد.
آن سختی را که دل در اثرِ گناه سخت شده بود، موعظه اثر نمی‌کرد، عبرت‌ها اثر نمی‌کرد، قرآن می‌خواند و تحت تأثیر نبود، اما الآن اینطور نیست و دل آمادگی پیدا کرده است، «رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ»، این رقّت قلب علامتِ سنخیّت است، آن‌ها وجودِ لطیف هستند و خشونت ندارند، این جنگشان هم از روی رأفت است، حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه شمشیر از روی انتقام نمی‌زنند، شمشیرِ حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه شمشیرِ محبّت است، خوب است که انسان جلوه‌ی رحمتِ محض بشود، و همه‌ی شدّت عملی که در برابر کفّار و منافقین و نفوذی‌ها و این مملکت‌فروش‌ها دارد قربه الی الله باشد…
ترحّم بر پلنگ تیز دندان ستم باشد به حال گوسفندان
«أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ»[۱۳] عینِ رحمت است، اگر آن نباشد «رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ» دروغ است، آدم بچه‌ی خود را دوست دارد، مریض شده است و جلی نفوذ میکروب‌ها را نمی‌گیرد، این محبّت کاذب است! دافعه لازمه‌ی جاذبه است، جاذبه آدمی که دافعه ندارد دروغی است، تولّی بدون تبرّی هیچ فایده‌ای ندارد، تولّی و تبرّی دو بال هستند که با هم آدم را بالا می‌برند، اگر یک بال شکسته باشد انسان نمی‌تواند با یک بال بالا برود.
وقتی امام جعفر صادق سلام الله علیه فرمودند «إجلِس» عنوان بصری نشست، حضرت فرمودند: «أَبُو مَنْ»…
امام جعفر صادق صلوات الله علیه حتّی یک مرتبه هم ابوحنیفه را با عنوان «ابوحنیفه» صدا نزدند، چون کنیه احترام است، حضرت همیشه او را نعمان صدا می‌زدند، اما اینجا معلوم می‌شود که حضرت در حال نوازش کردن هستند، حضرت فرمودند: «أَبُو مَنْ»، کنیه‌ی تو چیست؟ عرض کرد: «أَبُو عَبْدِ اللَّهِ»، حضرت فرمودند: «ثَبَّتَ اللَّهُ کُنْیَتَکَ وَ وَفَّقَکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ» ان شاء الله خدای متعال کنیه‌ی تو را تثبیت کند، یعنی همیشه پدرِ بندگی باشی و در خط عبودت تثبیت باشی.
این ثبات قدم بعد از ماه مبارک رمضان لازمه‌ی عقل و دین و کیاست ایمانی است، الله الله… تمیز شدید، پاک شدید، دل‌های شما به نقوش عرش مزیّن شده است، ائمه علیهم السلام در دلِ شما آمدند، چهره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین و قرآن کریم در دیوارهای قلب شما نصب شده است، نگذارید شیطان بیاید و این‌ها را از بین ببرد، خط دین خط زیبایی و حُسن است، و خط بی‌دینی خطِ زشتی‌هاست.
باید این موضوع را حفظ کرد، «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَ مَنْ تَابَ مَعَکَ»،[۱۴] رمضانی بمانید، رمضانی بمیریم، رمضانی نفس بکشیم، همیشه اهل کنترل باشیم، اهل تقوا باشیم، و اهل استقامت و اهل الله باشیم.
روضه و توسّل
در آستانه‌ی تخریب قبرستان بقیع قرار داریم، ان شاء الله خدای متعال انگلیس و استکبار غرب و دست‌سازهایشان را لعنت کند، چه جانورهایی ساخته‌اند! این‌ها چه جانورهایی زائیدند! این وهابی‌ها جانورهای دست‌سازِ انگلیس هستند، به همه‌ی مقدّسات هتّاکی کردند، و مظاهرِ عشق ما و مظاهرِ جلال و جمال خدای متعال، مضجع شریف امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و امام زین العابدین صلوات الله علیه و امام باقر صلوات الله علیه و امام صادق صلوات الله علیه، شهدای عظیم الشّأن، همه‌ی این‌ها را تخریب و ویران کردند، اینجا قبر را ویران کردند، اما قبل از این‌ها آن بدعت‌گذارانِ اولیِ قداست‌شکن درِ خانه‌ی وحی را آتش زدند، آمدند خانه را بسوزانند و بر سرِ صاحبخانه… دخترِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به پشت در آمدند، نیامده بودند خانه را بسوزانند، آمده بودند تا صاحبخانه را بسوزانند، بنا داشتند حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه را به آتش بکشند… حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها خود را سپرِ جانِ حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه کردند… در نیم‌سوز شد و شعله می‌کشید، میخ‌هایی که روی در بود داغ شده بود، وقتی ازخدابی‌خبرها به داخلِ خانه یورش آوردند… مرحوم علامه امینی می‌فرمایند که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها چادر به سر نداشتند… خودشان را به پشت در کشیدند، تا در حجابِ ایشان باشد… حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها پا به ماه بودند… بینِ در و دیوار گیر کردند…
آنچنان به در فشار آوردند که فریاد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بلند شد… «یا اَبَتاهُ یا رَسُولَ الله هکَذا کانَ یُفْعَلَ بِحَبیبَتِکَ وَ اِبْنَتِکَ»…
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یک «یا اَبَتاهُ» بین در و دیوار فرمودند، نازدانه‌ی حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه هم یک «یا اَبَتاهُ» روی سینه‌ی بی‌سرِ پدر فرمودند… «یا أبَتاهُ انظُر إلى رُؤوسِنا المَکشوفَهِ وَ إلى أکبادِنَا المَلهوفَهِ وَ إلى عمَّتیَ المَضروبَهِ»[۱۵]…
لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم
دعا
نَسئَلُک و نَدعُوک بِاسمِکَ الأعظم الأعز الأجل الأکرم اِلَهَنا یَا حَمِیدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ یَا عَالِی بِحَقِّ عَلِیٍّ یَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَهَ یَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ یَا قَدیمَ الإحسان بِحَقّ الحُسَین یا الله… یَا أرحَمَ الرّاحِمین، یَا غیاثَ المُستَغیثیِن، یَا إلَهَ العَاصِین، یَا مُجِیبَ دَعوَه المُضطَرّین، یا مَنِ اسْمُهُ دَواءٌ وَ ذِکرُهُ شِفاءٌ…
خدایا! لباس ظهور بر قامت مولا و صاحب‌مان امام زمان ارواحنا فداه بپوشان.
خدایا! حسرت دیدار حکومت حضرت، شخص حضرت، دریافت فیوضات شخصیت عرشی حضرت را بر دل ما مگذار.
خدایا! جمع حاضر را جزو خادمین بااخلاص آن بزرگوار ثبت بفرما.
خدایا! ما را از دایره‌ی محبان و عاشقان و شهادت‌طلبان در مسیر آن حضرت بیرون نفرما.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم آنچه در ماه مبارک رمضان به مقتضای کَرَمِ خودت به ما کَرَم کردی، خودت برای ما حفظ بفرما.
خدایا! بر روحیه‌ی معنوی، تخلّق به اخلاق روحانییّن و عرشییّن را برای ما نهادینه بفرما.
خدایا! نسل جوان ما را، خاصّه جوان‌های نورانی حاضر در این محفل را جزو بهترین‌های عالم قرار بده.
خدایا! همه‌ی این بزرگان ما را در علم و عمل جزو برجستگان و ممتازان و برندگان و سابقین مقرر بفرما.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم استکبار عالمی را در اهداف شوم‌شان نسبت به نفی هویّت انقلابی از این کشور خنثی بگردان.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم سکّاندار کشتی نهضت اسلامی ما و نهضت مستضعفین ما، مرجع عالیقدر، زعیم بزرگوارمان، رهبر دلسوز و نورانی‌مان را با اقتدار و عزّت و کفایت و کرامت و نفوذ در دل‌هاتا ظهور امام زمان ارواحنا فداه، سایه‌ی ایشان را بر سرِ ما و مستضعفان مستدام بدار.
خدایا! کسانی که مقابل رهبر عالیقدرمان قرار گرفته‌اند، اگر قابل هدایت نیستند، با چوب غضب خودت که مایه‌ی عبرت باشد ادب بفرما.
خدایا! تو را به حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه قسم می‌دهیم همه‌ی مریض‌ها، مریض‌ها مورد رقّت و مورد نظر را شفای عاجل کرامت بفرما.
خدایا! امام ما، اسلاف صالح ما، شهدای ما، شهدای محراب ما، شهدای مدافع ما، حاج قاسم ما را در اعلی علییّن بر سرِ سفره‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه و اولاد طاهرین ایشان متنعّم و روحشان را از ما شاد بدار.
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۳ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)
[۳] نهج البلاغه، خطبه ۱۵۷ (اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ التَّقْوَى دَارُ حِصْنٍ عَزِیزٍ، وَ الْفُجُورَ دَارُ حِصْنٍ ذَلِیلٍ، لَا یَمْنَعُ أَهْلَهُ وَ لَا یُحْرِزُ مَنْ لَجَأَ إِلَیْهِ؛ أَلَا وَ بِالتَّقْوَى تُقْطَعُ حُمَهُ الْخَطَایَا، وَ بِالْیَقِینِ تُدْرَکُ الْغَایَهُ الْقُصْوَى. عِبَادَ اللَّهِ، اللَّهَ اللَّهَ فِی أَعَزِّ الْأَنْفُسِ عَلَیْکُمْ وَ أَحَبِّهَا إِلَیْکُمْ، فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ أَوْضَحَ لَکُمْ سَبِیلَ الْحَقِّ وَ أَنَارَ طُرُقَهُ، فَشِقْوَهٌ لَازِمَهٌ أَوْ سَعَادَهٌ دَائِمَهٌ.)
[۴] سوره مبارکه قدر، آیه ۳
[۵] سوره مبارکه مائده، آیه ۱۰۵ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ ۖ لَا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ)
[۶] بحار الانوار ، جلد ۹۶ ، صفحه ۱۵۷
[۷] سوره مبارکه بلد، آیات ۱۱ تا ۱۳
[۸] نهج البلاغه، خطبه ۲۰۴ (تَجَهَّزُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ، فَقَدْ نُودِیَ فِیکُمْ بِالرَّحِیلِ، وَ أَقِلُّوا الْعُرْجَهَ [الْعَرْجَهَ] عَلَى الدُّنْیَا، وَ انْقَلِبُوا بِصَالِحِ مَا بِحَضْرَتِکُمْ مِنَ الزَّادِ، فَإِنَّ أَمَامَکُمْ عَقَبَهً کَئُوداً وَ مَنَازِلَ مَخُوفَهً مَهُولَهً لَا بُدَّ مِنَ الْوُرُودِ عَلَیْهَا وَ الْوُقُوفِ عِنْدَهَا. وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَلَاحِظَ الْمَنِیَّهِ نَحْوَکُمْ [دَائِبَهٌ] دَانِیَهٌ وَ کَأَنَّکُمْ بِمَخَالِبِهَا وَ قَدْ نَشِبَتْ فِیکُمْ، وَ قَدْ دَهَمَتْکُمْ فِیهَا مُفْظِعَاتُ الْأُمُورِ وَ [مُضْلِعَاتُ] مُعْضِلَاتُ الْمَحْذُورِ؛ فَقَطِّعُوا عَلَائِقَ الدُّنْیَا وَ اسْتَظْهِرُوا بِزَادِ التَّقْوَى.)
[۹] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۶۸ ، صفحه۷۲ (حُفَّتِ اَلْجَنَّهُ بِالْمَکَارِهِ وَ حُفَّتِ اَلنَّارُ بِالشَّهَوَاتِ)
[۱۰] سوره مبارکه نجم، آیه ۸
[۱۱] بحار الانوار، جلد ۱ ، صفحه ۲۲۴ («أَقُولُ وَجَدْتُ بِخَطِّ شَیْخِنَا الْبَهَائِیِّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ مَا هَذَا لَفْظُهُ قَالَ الشَّیْخُ شَمْسُ الدِّینِ مُحَمَّدُ بْنُ مَکِّیٍّ نَقَلْتُ مِنْ خَطِّ الشَّیْخِ أَحْمَدَ الْفَرَاهَانِیِّ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ عُنْوَانَ الْبَصْرِیِّ وَ کَانَ شَیْخاً کَبِیراً قَدْ أَتَى عَلَیْهِ أَرْبَعٌ وَ تِسْعُونَ سَنَهً قَالَ کُنْتُ أَخْتَلِفُ إِلَى مَالِکِ بْنِ أَنَسٍ سِنِینَ فَلَمَّا قَدِمَ جَعْفَرٌ الصَّادِقُ ع الْمَدِینَهَ اخْتَلَفْتُ إِلَیْهِ وَ أَحْبَبْتُ أَنْ آخُذَ عَنْهُ کَمَا أَخَذْتُ عَنْ مَالِکٍ فَقَالَ لِی یَوْماً إِنِّی رَجُلٌ مَطْلُوبٌ وَ مَعَ ذَلِکَ لِی أَوْرَادٌ فِی کُلِّ سَاعَهٍ مِنْ آنَاءِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فَلَا تَشْغَلْنِی عَنْ وِرْدِی وَ خُذْ عَنْ مَالِکٍ وَ اخْتَلِفْ إِلَیْهِ کَمَا کُنْتَ تَخْتَلِفُ إِلَیْهِ فَاغْتَمَمْتُ مِنْ ذَلِکَ وَ خَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ وَ قُلْتُ فِی نَفْسِی لَوْ تَفَرَّسَ فِیَّ خَیْراً لَمَا زَجَرَنِی عَنِ الِاخْتِلَافِ إِلَیْهِ وَ الْأَخْذِ عَنْهُ فَدَخَلْتُ مَسْجِدَ الرَّسُولِ ص وَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ ثُمَّ رَجَعْتُ مِنَ الْغَدِ إِلَى الرَّوْضَهِ وَ صَلَّیْتُ فِیهَا رَکْعَتَیْنِ وَ قُلْتُ أَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ أَنْ تَعْطِفَ عَلَیَّ قَلْبَ جَعْفَرٍ وَ تَرْزُقَنِی مِنْ عِلْمِهِ مَا أَهْتَدِی بِهِ إِلَى صِرَاطِکَ الْمُسْتَقِیمِ وَ رَجَعْتُ إِلَى دَارِی مُغْتَمّاً وَ لَمْ أَخْتَلِفْ إِلَى مَالِکِ بْنِ أَنَسٍ لِمَا أُشْرِبَ قَلْبِی مِنْ حُبِّ جَعْفَرٍ فَمَا خَرَجْتُ مِنْ دَارِی إِلَّا إِلَى الصَّلَاهِ الْمَکْتُوبَهِ حَتَّى عِیلَ صَبْرِی فَلَمَّا ضَاقَ صَدْرِی تَنَعَّلْتُ وَ تَرَدَّیْتُ وَ قَصَدْتُ جَعْفَراً وَ کَانَ بَعْدَ مَا صَلَّیْتُ الْعَصْرَ فَلَمَّا حَضَرْتُ بَابَ دَارِهِ اسْتَأْذَنْتُ عَلَیْهِ فَخَرَجَ خَادِمٌ لَهُ فَقَالَ مَا حَاجَتُکَ فَقُلْتُ السَّلَامُ عَلَى الشَّرِیفِ فَقَالَ هُوَ قَائِمٌ فِی مُصَلَّاهُ فَجَلَسْتُ بِحِذَاءِ بَابِهِ فَمَا لَبِثْتُ إِلَّا یَسِیراً إِذْ خَرَجَ خَادِمٌ فَقَالَ ادْخُلْ عَلَى بَرَکَهِ اللَّهِ فَدَخَلْتُ وَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَرَدَّ السَّلَامَ وَ قَالَ اجْلِسْ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ فَجَلَسْتُ فَأَطْرَقَ مَلِیّاً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ أَبُو مَنْ قُلْتُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ قَالَ ثَبَّتَ اللَّهُ کُنْیَتَکَ وَ وَفَّقَکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا مَسْأَلَتُکَ فَقُلْتُ فِی نَفْسِی لَوْ لَمْ یَکُنْ لِی مِنْ زِیَارَتِهِ وَ التَّسْلِیمِ غَیْرُ هَذَا الدُّعَاءِ لَکَانَ کَثِیراً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ قَالَ مَا مَسْأَلَتُکَ فَقُلْتُ سَأَلْتُ اللَّهَ أَنْ یَعْطِفَ قَلْبَکَ عَلَیَّ وَ یَرْزُقَنِی مِنْ عِلْمِکَ وَ أَرْجُو أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَجَابَنِی فِی الشَّرِیفِ مَا سَأَلْتُهُ فَقَالَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ لَیْسَ الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ إِنَّمَا هُوَ نُورٌ یَقَعُ فِی قَلْبِ مَنْ یُرِیدُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنْ یَهْدِیَهُ فَإِنْ أَرَدْتَ الْعِلْمَ فَاطْلُبْ أَوَّلًا فِی نَفْسِکَ حَقِیقَهَ الْعُبُودِیَّهِ وَ اطْلُبِ الْعِلْمَ بِاسْتِعْمَالِهِ وَ اسْتَفْهِمِ اللَّهَ یُفْهِمْکَ قُلْتُ یَا شَرِیفُ فَقَالَ قُلْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ قُلْتُ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِیقَهُ الْعُبُودِیَّهِ قَالَ ثَلَاثَهُ أَشْیَاءَ أَنْ لَا یَرَى الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ مِلْکاً لِأَنَّ الْعَبِیدَ لَا یَکُونُ لَهُمْ مِلْکٌ یَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ یَضَعُونَهُ حَیْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَا یُدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیراً وَ جُمْلَهُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ تَعَالَى بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ فَإِذَا لَمْ یَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِلْکاً هَانَ عَلَیْهِ الْإِنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ یُنْفِقَ فِیهِ وَ إِذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِیرَ نَفْسِهِ عَلَى مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَیْهِ مَصَائِبُ الدُّنْیَا وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَ نَهَاهُ لَا یَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَى الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاهِ مَعَ النَّاسِ فَإِذَا أَکْرَمَ اللَّهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلَاثَهِ هَان عَلَیْهِ الدُّنْیَا وَ إِبْلِیسُ وَ الْخَلْقُ وَ لَا یَطْلُبُ الدُّنْیَا تَکَاثُراً وَ تَفَاخُراً وَ لَا یَطْلُبُ مَا عِنْدَ النَّاسِ عِزّاً وَ عُلُوّاً وَ لَا یَدَعُ أَیَّامَهُ بَاطِلًا فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَهِ التُّقَى قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَهُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ قُلْتُ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَوْصِنِی قَالَ أُوصِیکَ بِتِسْعَهِ أَشْیَاءَ فَإِنَّهَا وَصِیَّتِی لِمُرِیدِی الطَّرِیقِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى وَ اللَّهَ أَسْأَلُ أَنْ یُوَفِّقَکَ لِاسْتِعْمَالِهِ ثَلَاثَهٌ مِنْهَا فِی رِیَاضَهِ النَّفْسِ وَ ثَلَاثَهٌ مِنْهَا فِی الْحِلْمِ وَ ثَلَاثَهٌ مِنْهَا فِی الْعِلْمِ فَاحْفَظْهَا وَ إِیَّاکَ وَ التَّهَاوُنَ بِهَا قَالَ عُنْوَانُ فَفَرَّغْتُ قَلْبِی لَهُ فَقَالَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الرِّیَاضَهِ فَإِیَّاکَ أَنْ تَأْکُلَ مَا لَا تَشْتَهِیهِ فَإِنَّهُ یُورِثُ الْحِمَاقَهَ وَ الْبُلْهَ وَ لَا تَأْکُلْ إِلَّا عِنْدَ الْجُوعِ وَ إِذَا أَکَلْتَ فَکُلْ حَلَالًا وَ سَمِّ اللَّهَ وَ اذْکُرْ حَدِیثَ الرَّسُولِ ص مَا مَلَأَ آدَمِیٌّ وِعَاءً شَرّاً مِنْ بَطْنِهِ فَإِنْ کَانَ وَ لَا بُدَّ فَثُلُثٌ لِطَعَامِهِ وَ ثُلُثٌ لِشَرَابِهِ وَ ثُلُثٌ لِنَفَسِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الْحِلْمِ فَمَنْ قَالَ لَکَ إِنْ قُلْتَ وَاحِدَهً سَمِعْتَ عَشْراً فَقُلْ إِنْ قُلْتَ عَشْراً لَمْ تَسْمَعْ وَاحِدَهً وَ مَنْ شَتَمَکَ فَقُلْ لَهُ إِنْ کُنْتَ صَادِقاً فِیمَا تَقُولُ فَأَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ یَغْفِرَ لِی وَ إِنْ کُنْتَ کَاذِباً فِیمَا تَقُولُ فَاللَّهَ أَسْأَلُ أَنْ یَغْفِرَ لَکَ وَ مَنْ وَعَدَکَ بِالْخَنَا فَعِدْهُ بِالنَّصِیحَهِ وَ الرِّعَاءِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الْعِلْمِ فَاسْأَلِ الْعُلَمَاءَ مَا جَهِلْتَ وَ إِیَّاکَ أَنْ تَسْأَلَهُمْ تَعَنُّتاً وَ تَجْرِبَهً وَ إِیَّاکَ أَنْ تَعْمَلَ بِرَأْیِکَ شَیْئاً وَ خُذْ بِالِاحْتِیَاطِ فِی جَمِیعِ مَا تَجِدُ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَ اهْرُبْ مِنَ الْفُتْیَا هَرَبَکَ مِنَ الْأَسَدِ وَ لَا تَجْعَلْ رَقَبَتَکَ لِلنَّاسِ جِسْراً قُمْ عَنِّی یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ فَقَدْ نَصَحْتُ لَکَ وَ لَا تُفْسِدْ عَلَیَّ وِرْدِی فَإِنِّی امْرُؤٌ ضَنِینٌ بِنَفْسِی وَ السَّلامُ عَلى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى.)
[۱۲] دعای امام سجّاد صلوات الله علیه در وداع با ماه مبارک رمضان
[۱۳] سوره مبارکه فتح، آیه ۲۹ (مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ ۖ تَرَاهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا ۖ سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ۚ ذَٰلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاهِ ۚ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ ۗ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَهً وَأَجْرًا عَظِیمًا)
[۱۴] سوره مبارکه هود، آیه ۱۱۲ (فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَکَ وَلَا تَطْغَوْا ۚ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ)
[۱۵] مصباح الحرمین، جلد ۱ ، صفحه ۳۸۰