«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
مقدّمه
تسلیت عرض می‌کنم، امشب زینبین علیهما السلام یتیم شدند، امشب حسنین علیهما السلام داغ دیدند، امشب شیعه پدر از دست داده است، امشب خورشیدِ وجودِ حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه غروب کرده است. به نمایندگی از همه‌ی شما به صاحب ماتم… اگر کسی برای پدر من مجلس بگیرد و من مطلّع بشوم، آیا امکان دارد که خودم در آن مجلس نباشم؟ شما آمده‌اید تا به امام زمان ارواحنا فداه سرسلامتی بدهید، برای پدرشان حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه مجلس گرفته‌اید، یابن الحسن! خیلی امید داریم که امشب شما را در این مجلس ببینیم… به نمایندگی از تک تک شما برادران و خواهران به وجود نازنین قطب عالم و قلب عالم و پشت و پناهمان امام زمان ارواحنا فداه عرضه می‌داریم: آقا جان! سر شما سلامت باشد، ان شاء الله بقاء عمر شما باشد، ان شاء الله سایه‌ی شما بر سر ما مستدام باشد، ان شاء الله خدای متعال به شما صبر بدهد، ان شاء الله خدای متعال به شما اجر بدهد، ما هم در غم شما سهیم هستیم.
با عنایت صاحب مجلس، امام زمان ارواحنا فداه، صاحب دل‌ها، میزبانمان که ما را دعوت کرده است و حقیقتاً خودِ ما نیامده‌ایم، چند نکته به محضر شریف شما عرض می‌کنم.
ارزش و جایگاه شب قدر
اول مسئله‌ی شب قدر است، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ»،[۲] پروردگار عزیز در محاوراتی که با بندگان خود دارد و با ما صحبت می‌کند، سفارش مرحوم آمیر علی آقای قاضی و بزرگان دیگر در ادا کردنِ حقِ قرآن کریم این است که توجّه داشته باشید که وقتی قرآن می‌خوانید درواقع خدای متعال در حالِ حرف زدن با شماست، این شما نیستید که حرف می‌زنید، این حرفِ خدای متعال است، شما بلندگوی خدای متعال هستید، خدای متعال در حالِ حرف زدن با شماست، حواس خودتان را جمع کنید، خودتان را جمع کنید، خدای متعال خیلی به شما احترام گذاشته است که با شما حرف می‌زند، او در حالِ حرف زدن با شماست، گوش کنید، حرف‌های خدای متعال را بفهمید، خدای متعال شما را دوست دارد و می‌خواهد با شما انس بگیرد، خدای متعال در حالِ دل بردن از شماست، این قرآن کریم جمال الله و کلام الله و نور الله است، این قرآن کریم حبل الله است، قرآن بخوانید و بالا بروید، نکند قرآن کریم را بخوانیم و هیچ تغییری نکنیم.
خدای متعال در محاورات قرآنی خود وقتی بعضی از کارها را انجام می‌دهد می‌فرماید: «من این کار را کردم»؛ به شیطان فرمود: «مَا مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ»،[۳] چه چیزی از سجده کردنِ تو به کسی که من خودم او را خلق کردم مانع شد؟
اما گاهی می‌فرماید «ما این کار را کردیم»، «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ»،[۴] شما نمی‌دانید ما چه هدیه‌ای به شما داده‌ایم، نمی‌دانید که ما شما را چطور سرمایه‌دار کردیم، نمی‌دانید چه چراغی در دلِ شما روشن کردیم، نمی‌دانید چه بزرگراهی در مقابل شما قرار دادیم، نمی‌دانید چه عزّتی نصیب شما کردیم، «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ»، ما خودمان به شما قرآن داده‌ایم، چیزی داده‌ایم که دل شما با ما باشد و عاشق بشوید، ذکر خوراک دل است، «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ»، وقتی قرآن می‌خوانید محبّت شما نسبت به خدای متعال اضافه می‌شود، خوراکِ دل است، حرفِ دل است، خدای متعال عاشقِ شماست، اگر خدای متعال کسی را دوست نداشته باشد با او حرف نمی‌زند، خدای متعال با بعضی‌ها قهر است، اصلاً میدان نمی‌دهد که به اینجا بیایند، حال استثنائاً شب قدر آن‌هایی هم که قهر بودند را نیز دعوت کرد، فرموده است بیایید که امشب شبِ آشتی است، من شما را قبول می‌کنم، کجا فرموده است؟ «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ»،[۵] با اینکه تو بد کرده‌ای ولی من ناز تو را می‌کشم و تو بیا، «لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا»، اگر تمام کوه‌ها و دریاها را جمع کنیم و گناه تو بیشتر از آن‌ها باشد، باز هم حق نداری ناامید بشوی، اگر من را می‌شناختی و میزان گذشت و عفو من را می‌دانستی امشب با یک دنیا امید می‌آمدی، می‌گفتی خدای متعال من را دعوت کرده است.
آیا می‌دانی خدای متعال قصد دارد امروز با تو چکار کند؟ می‌خواهد به تو مقامی بدهد که همه‌ی ملائکه به دور تو بگردند، «أنین المذنبین أحبُّ إلى الله من تسبیح المسبّحین»، امشب تمام ملائکه‌ی آسمان‌ها به ارباب شما امام زمان ارواحنا فداه رجوع کرده‌اند، دور شما شلوغ است…
«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ»، ما خودمان برای شما حرفِ دل نازل کردیم، می‌خواهیم دلِ شما را از گِل نجات بدهیم، می‌خواهیم این دلِ شما را بارگاه خودمان قرار بدهیم، می‌خواهم دلِ تو حرمِ من باشد، می‌خواهم من به دلِ تو بروم، این آشغال‌ها را از دلِ خودت بیرون بریز.
حضرت علی بن موسی الرضا سلام الله علیه به مرحوم حاجی اشرفی فرموده بودند:
آینه شو جمال پری طلعتان طلب جارو کن خانه آنگه میهمان طلب
آمده‌ای جارو کنی، اگر عرضه‌ی این کار را نداری خودت را به پای خدای متعال بینداز، بگذار حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها فضّه را مأمور کند که بیاید و این خانه‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه را از غبارها پاک کند، امشب شبِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، شب قدر شبِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است.
«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ»، یک جا می‌گوید ذکر است، یک جایی اصلاً نام نمی‌برد، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ»، آنقدر روشن است، نورِ خدای متعال است، با ضمیر می‌گوید، نگفت ذکر یا قرآن، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ»، چه زمانی این نور آمده است؟ چه زمانی این چشمه‌ی محبّت در دلِ من جوشیده است؟ چه زمانی این مغناطیس را فرستاده‌ای که دلِ من را ببری و از من دلبری کرده‌ای؟ «فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ»، نمی‌دانید امشب چه شبی است، من امشب رشته‌هایی را انداخته‌ام و می‌خواهم تو را از چاه نفسِ خودت بیرون بکشم، آیا دیدی من یوسف را از چاه بیرون آوردم و او را عزیز مصر کردم؟ آیا تو نمی‌خواهی امشب عزیز خدا بشوی؟ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ»، بعد به پیغمبر خود می‌فرماید: «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَهُ الْقَدْرِ»،[۶] پیغمبر! تو که اشرف مخلوقات من هستی، به تو هم می‌گویم چه می‌دانی که شب قدر چیست.
نمی‌دانید میزبان می‌خواهد چقدر امشب به شما اکرام و احترام کند، «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَهُ الْقَدْرِ»، آیا می‌خواهی گوشه‌ای از آن را برای تو بیان کنم؟ «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ».[۷]
امشب می‌توانی به اندازه‌ی هشتاد سال درآمد داشته باشی، نکند با دست خالی بروی و بدبخت بشوی، اگر امشب بدست نیاوری دیگر نمی‌توانی بدست بیاوری، معلوم می‌شود درها به روی تو بسته است و نکبت تو را فرا گرفته است، من امشب بنا دارم همه را ببخشم، جا نمانید، با امید بیا، خودم می‌گویم که «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»، می‌خواهد بگوید اگر هشتاد سال هم خودت را خراب کردی، امشب بیا.
یا اباالحسن! یا علی بن موسی الرّضا! حال که دیگر در کربلا به روی ما بسته است، یا امام رضا! ما تو را داریم.
اسرار زیادی در زیارت امام رضا صلوات الله علیه هست، امام رضا سلام الله علیه ویژه هستند، قدر بدانید.
درسی از زیارت وداع امام رضا صلوات الله علیه
ما در دعای بعد از زیارت امام رضا علیه السلام این جمله را می‌گوییم: «قَدْ تَکَرَّرَ وُقُوفِی لِضِیافَتِکَ»، خدایا! خیلی بر سر سفره‌ی تو آمدم و نشستم، ولی نمک خوردم و نمکدان را شکستم. امام رضا! آیا می‌شود این مرتبه به من یک مردانگی بدهی؟ شما که دیدید من ضعیف هستم، خیلی توبه کردم و توبه شکستم، خیلی قول دادم و خودم را خراب کردم و بدقول شدم، بی‌آبرو شدم، آیا می‌شود امشب خود شما برای من کاری انجام بدهید؟ «قَدْ تَکَرَّرَ وُقُوفِی لِضِیافَتِکَ فَلَا تَحْرِمْنِی مَا وَعَدْتَ الْمُتَعَرِّضِینَ لِمَسْأَلَتِکَ»، دیگر امشب بیا و کار من را درست کن… امام رضا! امشب از آن نگاه‌هایی که جدّ شما حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه به حرّ کردند، از آن نگاه‌هایی که به آن جوان نصرانی کردند، از آن نگاه‌هایی که به زهیر کردند، امام زمان! از آن نگاه‌هایی که به طیّب کردی، خیلی از بدسابقه‌ها را به جبهه کشاندی و به آن‌ها خلعتِ شهادت دادید، امشب من را محروم نکنید، من آمده‌ام تا شما درهم بخرید، وضع من خراب است، من آمده‌ام تا با این‌ها قاطی بشوم، درهم بخرید و جدا نکنید، «أَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَیْنَا».[۸]
هر کار خیری که می‌توانیم در شب قدر انجام بدهیم
«تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَهُ وَالرُّوحُ فِیهَا»،[۹] اینکه ارزشِ امشب از هشتاد سال بیشتر است، سعی کنید هر کار خیری که می‌توانید انجام بدهید مضایقه نکنید، صله رحم در شب قدر، توبه در شب قدر، تلاوت قرآن در شب قدر، نماز توبه در شب قدر، استغفار در شب قدر، یا حسین گفتن در شب قدر، دامانِ حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه را گرفتن در شب قدر، متوسّل شدن به حضرت علی اصغر سلام الله علیه در شب قدر، توسّل به حضرت زینب کبری سلام الله علیها در شب قدر، توسّل به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در شب قدر، یتیم‌نوازی در شب قدر، پاک کردن مال در شب قدر، جبرانِ دل‌های شکسته در شب قدر، سر به خاک گذاشتن و الهی العفو گفتن در شب قدر، دامان امام زمان ارواحنا فداه و التماس کردن در شب قدر، چرا؟ برای اینکه خدای متعال تمام ملائکه را برای آمرزش شما به اینجا آورده است، همه برای شما استغفار می‌کنند، وضع شما خراب بوده است، تمام آسمانی‌ها را آورده‌ام تا تو را شستشو بدهند، چرا حواسِ شما جمع نیست؟ اگر امشب پاک نشدی می‌خواهی چکار کنی؟
روضه و توسّل
می‌بینم که دل شما هوای نجف کرده است، ظاهراً بانوان ناله‌های حضرت زینب کبری سلام الله علیها را می‌شنوند، حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را هم شبانه بردند، آنجا هم این اطفال نتوانستند ناله کنند، آستین‌های خود را بر دهان می‌گرفتند و مانند شمع می‌سوختند و آرام گریه می‌کردند، اینجا هم امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه در حالِ بردنِ حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه هستند، حضرت زینب کبری سلام الله علیها و حضرت ام کلثوم سلام الله علیها نمی‌توانند به دنبال پیکر بروند، اما ای کاش امام حسن مجتبی صلوات الله علیه را هم شبانه دفن می‌کردند، ای کاش بنی اسد شب یازدهم می‌آمدند و این بدن‌های بی‌کفن روی زمین نمی‌ماند، «هذا حُسَینٌ مُرَمَّلٌ بِالدِّماءِ»…
حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را شبانه دفن کردند و نگذاشتند بمانند، امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه را شبانه دفن کردند و نگذاشتند بمانند، اما همه‌ی پیکرها در کربلا ماند… حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه یک پیکر را دفن کردند و آن هم حضرت علی اصغر سلام الله علیه بودند…
می‌گویند حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه نگران بودند، این طفل کوچک طاقتِ سُمِ اسب را ندارد…
دعا
أَسْتَغْفِرُ اللّه الَّذِی لَا إِلهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
جوان‌ها! جوانمردی کنید و امشب یک قولی به امام زمان ارواحنا فداه بدهید، به شهدا یک قول بدهید و این انقلاب را بی‌کمک و تنها نگذارید، بخدا این نایب امام زمان ارواحنا فداه نایب امام زمان ارواحنا فداه است، این پرچم انقلاب پرچم امام زمان ارواحنا فداه است، باید به امام زمان ارواحنا فداه تحویل بدهید، این هنرِ شما جوان‌هاست، این هم به مناسبت چاشنی شب قدر برای شما یادگار باشد.
خدایا! تو را به پهلوی شکسته‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و به فرق شکافته‌ی پدرمان حضرت امیرالمؤمنین علی صلوات الله علیه و به تابوت تیرخورده‌ی امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و به بدنِ خونین حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و به حضرت علی اصغر صلوات الله علیه قسم می‌دهیم آقای ما حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف را برسان.
خدایا! حوائج امام زمان ارواحنا فداه را برآورده بفرما.
خدایا! ما را مایه‌ی دردِ امام زمان ارواحنا فداه قرار نده.
خدایا! ما را مایه‌ی غمِ امام زمان ارواحنا فداه قرار نده.
خدایا! ما را مایه‌ی خوشحالی امام زمان ارواحنا فداه قرار بده.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم نایب امام زمان ارواحنا فداه را مستدام بدار.
خدایا! نصرت خودت را بر نایب امام زمان ارواحنا فداه نازل بفرما.
خدایا! عرصه را برای جوان‌ها باز بفرما.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم بر عزّت و قدرتِ این مملکت بیفزا.
خدایا! دل‌های ما را خانه‌ی خودت قرار بده.
خدایا! دل‌های ما را خانه‌ی عشقِ امام زمان ارواحنا فداه قرار بده.
خدایا! خیر و برکت خودت را به این مملکت و به این مردم و به این جوان‌ها نازل بفرما.
خدایا! ما را دشمن‌شاد نفرما.
خدایا! تو را به باب الحوائج حضرت علی اصغر صلوات الله علیه قسم می‌دهیم عموم مریض‌ها و حاجتمندان، خدایا! درِ رحمتِ خودت را به روی همه باز بفرما.
خدایا! گره‌ی همه را بگشای.
خدایا! عاقبت به خیری ما را تضمین بفرما.
خدایا! امام و شهدا و گذشتگانمان را مستغرق بهار رحمت خودت بگردان.
صلواتی ختم بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] سوره مبارکه قدر، آیه ۱
[۳] سوره مبارکه ص، آیه ۷۵ (قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ ۖ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعَالِینَ)
[۴] سوره مبارکه حجر، آیه ۹
[۵] سوره مبارکه زمر، آیه ۵۳ (قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ)
[۶] سوره مبارکه قدر، آیه ۲
[۷] سوره مبارکه قدر، آیه ۳
[۸] سوره مبارکه یوسف، آیه ۸۸ (فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَیْهِ قَالُوا یَا أَیُّهَا الْعَزِیزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَهٍ مُزْجَاهٍ فَأَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَیْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ یَجْزِی الْمُتَصَدِّقِینَ)
[۹] سوره مبارکه قدر، آیه ۴ (تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَهُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ)